Bác sĩ nhận quà của bệnh nhân có vi phạm Y đức hay không?

Không chỉ Bác sĩ ở Việt Nam mà những người thầy thuốc ở nước ngoài cũng nhận quà biếu từ bệnh nhân cũng khá phổ biến. Liệu Bác sĩ có nên nhận quà từ người bệnh hay không?

Bác sĩ nhận quà bệnh nhân có vi phạm Y đức hay không?

Truyền thống của Việt Nam từ xưa tới nay thường biếu, tặng quà để bày tỏ lòng biết ơn đặc biệt là với người đã cứu sống tính mạng của mình. Ngày nay không ít người lợi dụng truyền thống để biếu xén nhằm cầu cạnh người khác.

Bác sĩ nhận quà của bệnh nhân có vi phạm Y đức hay không?

Trong ngành Y nếu Bác sĩ được bệnh nhận biếu quà một cách tự nguyện có nên nhận hay không ? Bác sĩ nhận quà có vi phạm Y đức hay không? Câu trả lời phụ thuộc vào động cơ, hình thức đưa quà của người bệnh. Bởi bệnh nhân khi đưa quà cho Bác sĩ có 3 động cơ: Cảm tạ, làm phúc, gây ảnh hưởng.

Bác sĩ Ngọc Lương công tác tại bệnh viện Y học Cổ truyền Trường Giang phụ trách giảng dạy Chuyển đổi văn bằng 2 Cao đẳng Y dược chia sẻ: Đối với trường hợp bệnh nhận đưa quà để gây ảnh hưởng nhằm mục đích muốn được ưu tiên điều trị, hưởng đặc lợi…. Hình thức này được coi là hối lộ, Bác sĩ, Điều dưỡng viên nhận quà được cho là tham nhũng, vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Bởi vì Bác sĩ trục lợi từ bệnh nhân sẽ làm xói mòn mối liên hệ mật thiết mang tính đạo lí giữa người thầy thuốc và bệnh nhân.

Với trường hợp bệnh nhân muốn làm phúc do bản chất họ rộng rãi, cho quà để làm phúc, họ vui khi làm được một việc gì đó cho Bác sĩ. Trường hợp này không vi phạm Y đức nhưng giữa người cho và không cho sẽ có sự so sánh. Vô tình những người bệnh khác nghĩ rằng cho quà Bác sĩ sẽ được ưu tiên trong điều trị, được quan tâm chu đáo, được sử dụng thuốc tốt hơn…. Vì vậy đã có không ít bệnh nhân có tâm lý chuẩn bị “bao thư”, quà cáp cho Bác sĩ khi nằm viện.

Thực tế cũng chứng minh bác sĩ nhận quà của bệnh nhân dù nghèo hay giàu đều có sự ảnh hưởng đến tâm lý, cách đối xử với bệnh nhân, Bác sĩ cũng ưu ái người bệnh biếu quà hơn. Bởi vậy ngay cả với mục đích làm phước biết ơn nhưng Bác sĩ nhận quà cũng ảnh hưởng đến phán xét.

Đối với trường hợp bệnh nhân biếu quả như lời cảm ơn biết ơn người đã cứu tính mang mình. Vấn đề này sẽ phức tạp hơn bởi mỗi có một cách nhìn nhận khác nhau về mối quan hệ giữa người bệnh và Bác sĩ.

Điều dưỡng viên Thu Minh công tác tại Bệnh viện Đa khoa Đống Đa học Cao đẳng Dược văn bằng 2 buổi tối chia sẻ ý kiến: Có quan điểm cho rằng giũa bệnh nhân với Bác sĩ nên ở mức độ trung dung, khách quan, người thầy thuốc không nên nhận quà để tránh làm tổn hại mối quan hệ. Có ý kiến lại cho rằng giữa bệnh nhân và Bác sĩ có sự tin tưởng, lòng trắc ẩn như một tình bạn đặc biệt được nảy nở khi Bác sĩ thực hiện điều trị cho bệnh nhân. Trường hợp này không thể cho rằng Bác sĩ vi phạm Y đức, ở góc độ tâm lý có thể hiểu như sự nỗ lực cho bình đẳng quyền thế. Vì từ trước tới nay Bác sĩ luôn đứng ở một vị thế cao hơn bệnh nhân, người bệnh phải phụ thuộc vào kiến thức, kĩ năng của bác sĩ, làm theo những lời khuyên nguyên tắc điều trị của bác sĩ.

Suy nghĩ của bác sĩ về hành động biếu quà?

Đối với bác sĩ cứu người bệnh nhân hồi phục khỏe mạnh chính là món quà lớn đối với họ, việc một bộ phận bác sĩ nhận quà của bệnh nhân sẽ làm giảm phẩm giá của người thầy thuốc. Không có một món quà nào có thể sánh bằng một lời cảm ơn chân thành từ bệnh nhân. Nói lời cám ơn sẽ giúp Bác sĩ cảm thấy vui hạnh phúc hơn có động lực hơn trong công việc đầy những áp lực khó khăn mỗi ngày.

Bác sĩ Hoài An công tác tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết quan điểm cá nhân: Bác sĩ không nên nhận quà của bệnh nhân ngay cả khi biết động cơ là cám ơn, cảm tạ, càng không nên gây áp lực để bệnh nhân phải tặng quà cáp. Ở nước ngoài chỉ cần Bác sĩ nhận một chai rượu, một hộp kẹo của bệnh nhân cũng vi phạm Y đức, nhận tiền làn hành vi tham ô bị phạt nặng nề.Ở Việt Nam vẫn còn vấn nạn bác sĩ “bao thư”, nhận quà cáp của bệnh nhân hoặc tự gợi ý cho người bệnh đưa tiền. Chính điều này đã khiến hình ảnh người Bác sĩ cao quý bị méo mó trong lòng công chúng. Nếu chiếu theo quan điểm Y đức của nước ngoài hành động nhận tiền, nhận quà dù bất kì hình thức động cơ nào để hạ thấp thiên chức, nhân phẩm của người Bác sĩ.

Thu Hằng – Ytevietnam.edu.vn