Cảnh báo những tác hại của bụi mịn đối với sức khỏe
Theo nhiều khảo sát cho thấy, chỉ số chất lượng không khí đang liên tục ở mức kém và xấu suốt nhiều ngày vừa qua gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người.
- Mối liên hệ giữa tăng độ mờ da gáy và các bệnh lý thai nhi
- Nghề điều dưỡng đang có sự phân biệt lớn trong ngành Y
- Kinh nghiệm để điều dưỡng phỏng vấn trúng tuyển vào Bệnh viện
Trong những ngày này, vấn đề ô nhiễm không khí đang trở thành mối quan tâm của rất nhiều người, đặc biệt là những người sống trong các khu đô thị lớn như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Các chuyên gia phân tích tại fanpage Tin tức Y tế Việt Nam – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur nhấn mạnh: bụi là nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm không khí. Bụi có thể sinh ra trong tự nhiên do gió bão, động đất, núi lửa… Tuy nhiên, bụi phần nhiều là sinh ra trong sinh hoạt và trong sản xuất của con người trong nền công nghiệp, nông nghiệp hiện đại.
Bụi là gì?
Bụi là tập hợp nhiều hạt có kích thước lớn nhỏ khác nhau tồn tại lâu trong không khí dưới dạng bụi bay, bụi lắng và các hệ khí rung nhiều pha như hơi khói, mù khi những hạt bụi nằm lơ lửng trong không khí, khi chúng đọng lại trên bề mặt vật thể nào đó.
Bụi siêu mịn hay bụi PM 1.0 là những hạt dạng lỏng hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí. Bụi siêu mịn hay bụi mịn PM 1.0 gây biến đổi ADN và nhiều vấn đề nhãn tiền ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Dựa theo kích thước hạt bụi người ta có thể phân chia bụi thành các loại sau:
- Bụi bay là những hạt bụi có kích thước nhỏ hơn 10 mm.
- Bụi lắng là hạt bụi có kích thước lớn hơn 10 mm.
- Bụi thô có kích thước lớn hơn 50mm chỉ bám ở lỗ mũi không gây hại cho phổi. Bụi từ 10mm đến 50mm có khả năng vào sâu hơn trong phổi nhưng không đáng kể và những hạt bụi có kích thước nhỏ hơn 10mm vào sâu trong khí quản và phổi có tác hại nhiều nhất.
Theo nhiều khảo sát cho thấy một trong những loại bụi được coi là ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người là bụi mịn. Bụi mịn hay còn gọi là bụi siêu mịn là những hạt dạng lỏng, hoặc rắn trôi nổi ngoài không khí.
Các nhà khoa học thường sử dụng chỉ số PM 10, PM 2.5, PM 1.0 để thể hiện hàm lượng tiêu chuẩn của các hạt dạng lỏng, rắn trôi nổi trong 1 m3 không khí.
Kí hiệu PM 1.0, PM 2.5 là chỉ những hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 10 μm, 2,5 μm.
Bụi càng nhỏ hay càng mịn càng dễ đi sâu vào hệ hô hấp và có thể ảnh hưởng đến cấu trúc DNA, bởi sự mất cân bằng oxy khiến các tế bào khỏe mạnh bị hủy hoại và ảnh hưởng đến sự chuyển hóa các chất hữu cơ của DNA. Các kim loại chuyển tiếp trong thành phần bụi như Cr, Cd, Ni và chất aldehyde có thể cản trở cơ chế sửa lỗi của DNA, gây ung thư phổi.
Tác hại của bụi siêu mịn đối với sức khỏe
- Các bệnh về đường hô hấp
Trong không khí có bụi mịn nồng độ cao sẽ kết hợp với khí CO hay SO2, NO2 nhiều sẽ cản hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu oxy gây ra kích ứng mắt, mũi, họng và phổi, ho, hắt hơi… và những bệnh về hô hấp. Đồng thời, trong bụi còn tồn tại các chất độc, khi đi vào cơ thể sẽ gây tắc ngẽn phổi mãn tính. Và nhiều nghiên cứu cho thấy sự ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến hô hấp ở mức độ cấp tính và mạn tính. Ở mức độ cấp tính, gây các triệu chứng như ho và khò khè. Ở tình trạng mạn tính, không khí ô nhiễm có thể dẫn đến hen suyễn, viêm phế quản mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
- Nhồi máu cơ tim
Các bác sĩ chuyên khoa cho hay, bên cạnh căn bệnh về hô hấp thì bụi mịn còn có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh. Nguyên nhân do chúng khiến chỗ tắc mạch máu bình thường không nghiêm trọng bỗng nhiên bị vỡ, tạo ra nghẽn mạch, gây nhồi máu cơ tim.
- Ảnh hưởng đến tâm lý
Ô nhiễm môi trường không khí, khói bụi… khiến môi trường trở nên ngột ngạt gây ra tình trạng khó thở cho người trong khu vực ô nhiễm. Từ đó, khiến cho sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng và dẫn đến tâm lý thay đổi bất thường.
- Giảm trí nhớ nghiêm trọng
Nhiều nghiên cứu cho thấy sự tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm có thể đẩy nhanh sự suy giảm nhận thức. Sự ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến hoạt động não bộ, tăng nguy cơ đột quỵ và chứng mất trí nhớ và trầm cảm.
Nguồn: ytevietnam.edu.vn