Chấn thương sọ não và những kiến thức ai cũng cần phải biết

Bích Nhuần

17 Th11 2016

Trên thế giới, chấn thương sọ não là căn bệnh gây tử vong thứ 3 sau tim mạch và ung thư. Không phải bệnh lý có biểu hiện lâm sàng, chấn thương sọ não tiềm ẩn nguy cơ xảy ra ở bất cứ lúc nào, nơi đâu, để lại hậu quả nặng nề và tỉ lệ tử vong cao.

Chấn thương sọ não là gì?

Chấn thương sọ não có thể hiểu là tác động bên ngoài vào đầu với lực mạnh, khiến não bộ bị ảnh hưởng và không thể thực hiện được các chức năng của mình.

Bất kỳ ai cũng có thể là đối tượng của chấn thương sọ não, tùy vào từng mức độ thương tổn gây ra cho não mà chấn thương sọ não được đánh giá nghiêm trọng hay chấn thương.

Tại nước ta hiện nay, có đến 70-80% số ca chấn thương sọ não do tai nạn giao thông.

Biểu hiện của chấn thương sọ não

Tùy vào các triệu chứng của bệnh mà chấn thương sọ não được chia ra thành hai thể chính: Tổn thương nguyên phát và tổn thương thứ phát.

Tổn thương nguyên phát:

Các dấu hiệu của tổn thương nguyên phát được bộc lộ ngay sau khi tai nạn xảy ra bao gồm:

Da đầu bị rách, chảy nhiều máu. Nếu không được cầm máu kịp thời sẽ dẫn đến tụt huyết áp, nguy hiểm hơn là tử vong.
Vỡ hoặc nứt hộp sọ.
Ngoài màng cứng, dưới màng cứng bị tụ máu do tổn thương gây ra.
Chấn thương sọ não nặng sẽ khiến dịch não tủy chảy ra ngoài.

Những va đập do chấn thương sọ não khiến nạn nhân mất ý thức tạm thời hoặc hôn mê kéo dài.

Tổn thương thứ phát:

Không biểu hiện ngay như tổn thương nguyên phát, tổn thương thứ phát có thể xảy ra tại bất cứ lúc nào sau khi chấn thương xảy ra, các dấu hiệu tổn thương thứ phát bao gồm:

Tụ máu: Máu chảy ra bị tích tụ lại, tạo ra một khối máu đông lấp không gian trong hộp sọ, làm tổn thương tế bào não.
Phù não: Tích tụ nước xảy ra khi hàng rào máu não và màng tế bào bị tổn thương. Sự tụ nước diễn ra ở tế bào và tổ chức kẽ.
Giãn não: Việc chảy quá nhiều máu làm quá trình lưu thông của nước não tủy bị tắc, gây ra giãn não.

Những biểu hiện lâm sàng này nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong.

Ảnh hưởng của chấn thương sọ não

Chấn thương sọ não là nguyên nhân trực tiếp gây ra các tổn thương thực thể não. Ảnh hưởng của chấn thương sọ não không chỉ tác động đến sức khỏe trực tiếp như gây ra phù não, thoát vị não, chảy máu não…mà còn để lại nhiều di chứng sau này. Các di chứng xuất hiện ngay cả khi điều trị chấn thương sọ não dường như đã hồi phục hoàn toàn, trong đó có đau đầu, bệnh lý cột sống cổ, mất trí nhớ, teo não…để lại hậu quả nặng nề.

Quá trình điều trị chấn thương sọ não rất tốn kém với nhiều phẫu thuật phức tạp. Vì vậy những ảnh hưởng của căn bệnh này không chỉ về sức khỏe, tính mạng, mà còn đòi hỏi kinh tế cao.

Làm thế nào để điều trị chấn thương sọ não?

Khi gặp trường hợp người bị chấn thương sọ não, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ sơ cứu kịp thời, sau đó tùy vào mức độ thương tổn, bệnh nhân sẽ được chuyển về khoa phẫu thuật thần kinh tại các bệnh viện lớn để điều trị.

Trong quá trình vận chuyển, lưu ý không để nạn nhân gối cao, nên nằm thẳng đầu nghiêng về một bên và đặt trên ván cứng. Các vết thương ngoài da cần được băng bó kịp thời tránh để nhiễm khuẩn và mất máu.

Phòng ngừa chấn thương sọ não

Chấn thương sọ não có thể xảy ra bất cứ lúc nào, để phòng ngừa chấn thương sọ não, mỗi người cần ghi nhớ những thói quen sau:

Dùng mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông như một thói quen tự giác để bảo vệ đầu.
Khi đi xe hơi ghi nhớ thắt dây an toàn.
Khi uống rượu bia thì không lái xe để ngăn ngừa tai nạn xảy ra.
Chú ý đi lại khi đi cầu thang, nơi dốc dễ ngã, trơn trượt…
Cẩn trọng tại những nơi có độ cao, không leo trèo, đùa nhảy từ trên cao nguy hiểm.
Tuyên truyền về chấn thương sọ não để nâng cao giáo dục người dân về bệnh và các nguyên nhân gây bệnh.

Hiểu về bệnh để có phương pháp phòng ngừa là cách tốt nhất bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình tránh khỏi những tai nạn bất ngờ đáng tiếc của chấn thương sọ não.

Hoàng Thu – Ytevietnam.edu.vn