Những điều cần lưu ý khi sắc và uống thuốc Đông Y
Chữa bệnh bằng thuốc Đông Y hiện nay rất được ưa chuộng, nhưng để thuốc phát huy hiệu quả tốt thì khi sắc thuốc cần một số lưu ý sau.
- 6 món ăn, bài thuốc Đông Y dễ làm điều trị hiệu quả chứng đái dầm ở trẻ
- Thầy thuốc YHCT tư vấn các vị thuốc trị đầy hơi khó tiêu
- Bác sĩ Y học cổ truyền hướng dẫn biện pháp giải độc gan hiệu quả
Những điều cần lưu ý khi sắc và uống thuốc Đông Y
Bác sĩ Y học cổ truyền Bùi Thị Huỳnh, giảng viên Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, thuốc Đông Y có công hiệu hay không một phần quan trọng là ở cách sắc thuốc. Bác sĩ cho biết, sắc thuốc là một quá trình thủy phân, chiết xuất các hoạt chất có trong thuốc dưới tác động của nhiệt độ và nước. Muốn nâng cao hiệu quả của thuốc khi chữa bệnh thì cần sắc thuốc đúng cách, nắm vững nguyên tắc cũng như vận dụng linh hoạt với từng loại bệnh, bệnh nhân.
Lưu ý về ấm sắc thuốc.
Các thầy thuốc tư vấn cho biết, khi sắc thuốc Đông Y nên sử dụng ấm bằng đất nung hoặc sứ, không nên sắc thuốc bằng ấm kim loại bởi vì trong thuốc có rất nhiều hoạt chất hữu cơ dễ bị kim loại phân hủy, đặc biệt là tanin sẽ làm biến đổi các hoạt chất của thuốc, đôi khi còn có thể gây độc ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nước sắc thuốc
Nước dùng để sắc thuốc nên sử dụng nước sạch, khi sắc thuốc nên đổ nước ngập thuốc chừng 2 đốt ngón tay là vừa đối với lần sắc thuốc đầu tiên; những lần sắc sau thì nên đổ ít hơn lần trước một chút.
Cách sắc thuốc
Bác sĩ Y học cổ truyền, Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, nên ngâm thuốc vào nước ấm hoặc nước lã sạch 15 – 30 phút trước khi sắc để tạo điều kiện cho các hoạt chất tách ra được dễ dàng và rút ngắn được thời gian sắc thuốc.
Đối với thuốc bổ, nên sắc 3 lần, dùng lửa nhỏ sắc lâu. Mỗi lần sắc từ 60 – 90 phút.
Đối với các loại thuốc có tính phát tán, công hạ dùng chữa bệnh ngoại cảm, phong tà, nên sắc 2 lần, dùng lửa lớn và sắc nhanh trong khoảng 10 – 20 phút.
Một số vị thuốc có cách sắc khác nhau bạn cần lưu ý: các thuốc là khoáng vật cần sắc trước, các thuốc có nhiều tinh dầu như gừng, bạc hà, tía tô… nên cho sau khi thuốc đã sắc gần xong. Một số thuốc quý như nhân sâm, linh chi… cần sắc riêng rồi phối hợp vào nước thuốc đã sắc. Các loại cao thuốc, a giao, mật ong… sau khi chắt nước thuốc hòa với các vị trên uống khi còn nóng. Khi sắc bất kỳ loại thuốc nào cần thực hiện theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc.
Sắc thuốc Đông Y theo đúng chỉ dẫn của thầy thuốc
Một số kiêng kị khi uống thuốc
Để hạn chế những tác dụng không mong muốn của thức ăn, đồ uống đến tác dụng của thuốc và nâng cao hiệu quả khi sử dụng thuốc thì có một số thực phẩm cần kiêng khi uống thuốc Đông Y.
Khi uống thuốc Đông Y nên kiêng một số thực phẩm như đậu xanh, giá đỗ, rau cải xanh… vì những thực phẩm này làm giảm mất tác dụng của thuốc.
Thuốc có Hà thủ ô đỏ kiêng ăn cá không vảy như cá trê, lươn, trạch; khi uống thuốc có cát cánh, cam thảo, hoàng liên, ô mai nên kiêng thịt chó; uống thuốc có bạc hà cần kiêng ba ba; uống thuốc có phục linh cần kiêng dấm; kiêng chè khi uống thuốc có thổ phục linh; kiêng thịt lợn khi uống thuốc có ké đầu ngựa.
Những người tỳ vị hư hàn hoặc uống thuốc ôn thông kinh lạc, khử hàn trừ thấp, kiện tỳ noãn vị không nên ăn các thức ăn sống lạnh.
Những người mắc bệnh âm hư, hỏa động: đại nhiệt, háo khát uống nước hoàn dương để dưỡng âm tăng dịch hoặc thuốc thanh nhiệt lương huyết không được ăn các thức ăn cay nóng.
Các thầy thuốc cũng lưu ý bệnh nhân khi uống thuốc, không nên ăn thực phẩm có nhiều dầu mỡ thường trợ thấp sinh đàm làm giảm quá trình hấp thu của thuốc.
Bệnh nhân cần tuân thủ thời gian uống thuốc theo hướng dẫn của các thầy thuốc, lương y.