Sắc thuốc bắc như thế nào cho đúng?
Sắc thuốc bắc là một cách để đảm bảo những công dụng của các vị thuốc thảo dược có kết hợp tốt với nhau và phát huy tác dụng hay không? Tuy nhiên, sắc như thế nào, các vị thuốc được bỏ vào cùng một lúc hay không, độ lửa ra sao lại tùy thuộc vào từng thang thuốc. Bạn nên có những chú ý về cách sắc thuốc bắc để đảm bảo dược năng của chúng.
- Bạn có biết cách tắm trắng bằng thuốc bắc
- Ba ba hầm thuốc bắc món ăn bài thuốc bồi bổ khí huyết
- Những lưu ý khi giảm cân bằng thuốc bắc
Sắc thuốc đúng mới phát huy đầy đủ thành phần thảo dược
Theo những quan niệm của Y học cổ truyền thì sắc thuốc là điều làm nên công hiệu của thang thuốc, còn với Y học hiện đại thì đây là quá trình thủy phân để các thành phần thuốc có thể hòa quyện với nhau dưới nhiệt độ cao.
Sắc thuốc là cách để bạn giữ và hòa trộn những dược chất tốt nhất của các thảo dược trong thang thuốc. Tuy nhiên, hiện nay dường như bất cứ loại thuốc nào, người bệnh cũng dùng cách sắc 3 chén nước lấy một chén và cho thảo dược vào đun trong ấm chuyên dụng. Song, điều đó chưa chắc đã đúng.
Bởi vậy mới có câu chuyện, bệnh nhân bốc thuốc về nhà sắc uống không hết bệnh, nhưng khi đến chỗ thầy thuốc sắc thì lại hết bệnh nhanh chóng. Sắc thuốc rất quan trọng vì điều đó người bệnh mới có thể tận dụng những thành phần thảo dược một cách tốt nhất.
Sắc thuốc bắc như thế nào cho đúng?
Sắc thuốc có những quy định chặt chẽ phải tuân thủ theo từ xa xưa, nhưng ngày nay vấn đề này không còn được coi trọng nhiều, nhưng vẫn phải tuân thủ 1 số quy tắc sau:
Thứ nhất là ấm sắc thuốc: Thuốc bắc hay các vị thuốc thường được sao bằng cách “sao vàng hạ thổ”, còn ấm sắc thuốc tốt nhất từ trước đến nay là dùng ấm đất.
Sử dụng ấm đất mới giữ được những công dụng của thành phần thảo dược trong thuốc. Ấm đất có thể là ấm sành, ấm bằng đất sét, tuy nhiên không nên sử dụng ấm nhôm, ấm sắt để sử dụng. Bởi những thành phần thảo dược có trong các vị thuốc bắc sẽ kết hợp với thành phần hóa học trong nhôm, sắt làm biến đổi chất thuốc, giảm hiệu quả điều trị bệnh của thuốc.
Sắc bằng nước gì? Nước phải là nước sạch, đạt tiêu chuẩn vệ sinh như nước mưa để lắng, nước giếng khoan hay nước máy đều được.
Sắc như thế nào là đúng: Mỗi loại thảo dược sẽ có những cách sắc thuốc khác nhau, điều này sẽ được người bốc thuốc cho bạn chỉ định. Tuy nhiên, khi sắc thuốc bạn nên rửa sạch dược liệu vì nó có thể bị bám bẩn hoặc tồn dư những chất bảo quản chống mối mọt. Đồng thời, không nên sắc theo một cách làm mà hỏi kỹ người bốc thuốc xem sắc như thế nào cho đúng cách.
Sắc thuốc cần phải căn độ lửa: thường khi bắt đầu thì nên để lửa lớn, xong khi sắc thuốc thì nên để lửa nhỏ vì lửa quá lớn trong suốt quá trình sẽ làm những thành phần thảo dược sẽ bị đông cứng khi gặp nhiệt độ cao hoặc biến chất. Hơn nữa thời gian sắc thuốc cũng tùy thuộc vào từng thang thuốc.
Sắc thuốc theo tính chất của dược liệu: điều này rất quan trọng vì có nhiều dược liệu, chỉ khi được sắc với thời gian dài thì các thành phần thảo dược của nó mới đươc chiết xuất ra. Thường thì những loại thuốc bổ sẽ được sắc lâu hơn những loại thuốc bình thường. Hoặc cùng một thang thuốc thì có có loại thuốc được sắc trước, có loại thuốc được sắc sau để tránh bay hơi những thành phần thảo dược trong nó.
Đồng thời, thuốc chỉ sắc 1 – 3 lần để tận dụng hết các hoạt chất của thảo dược và uống trong ngày chứ không nên để qua ngày vì nó sẽ làm biến chất thảo dược.
Trên đây là những cách sắc thuốc bắc mà bạn cần lưu ý khi sử dụng. Tuy nhiên, mỗi thang thuốc thì có cách sắc thuốc khác nhau, bạn nên tham khảo kỹ thầy thuốc để có cách sắc thuốc đúng nhất.
Đào Trịnh – ytevietnam.edu.vn