Tai biến mạch máu não: Kẻ giết người vô hình của nhân loại
Tai biến mạch máu não là một biến chứng nặng, dễ tử vong, ảnh hưởng tới sức khoẻ, tâm thần và đời sống người bệnh. Vậy bạn đã nắm được kiến thức cơ bản về tai biến mạch máu não?
- Người bị đau dạ dày nên kiêng ăn những thực phẩm gì?
- Phòng tránh cước chân mùa Đông hiệu quả nhất
- Sơ cứu tại chỗ cho người bị sốc ma túy như thế nào?
Tai biến mạch máu não: Kẻ giết người vô hình
Để hiểu rõ hơn về tai biến mạch máu não, chúng ta hãy lắng nghe những tư vấn bổ ích của các chuyên gia đến từ trường cao đẳng Y dược Pasteur.
Định nghĩa cơ bản của chuyên gia về tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não còn có 1 tên gọi khác là Đột quỵ não.
Tai biến mạch máu não (đột quỵ não) là một rối loạn khu trú của não bộ nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay đặc trưng bởi hiện tượng máu lên não bị gián đoạn đột ngột với hai dạng chính là nhồi máu não (tắc mạch máu) và xuất huyết não (vỡ mạch máu), có tiến triển nhanh trên lâm sàng vì bệnh thường do một mạch máu não bị vỡ hoặc tắc đột ngột.
– Nhồi máu não (chiếm 80%): Nhồi máu não xảy ra khi một vùng não không được cấp máu. Tình trạng bít tắc này kéo dài gây cản trở máu lưu thông đến não, khiến các tế bào não bị thiếu hụt oxy quá mức và chết.
– Xuất huyết não (chiếm 20%): Xuất huyết não xảy ra do một mạch máu não bị vỡ, khiến máu thấm vào mô não và từ đó gây tổn thương cho các tế bào não.
Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO tai biến mạch máu não (TBMMN) hay đột quỵ là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay, chỉ đứng sau bệnh tim mạch và bệnh ung thư¬. Tại Việt nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người bị tai biến mạch máu não, khoảng 50% trong số đó tử vong. Bệnh xảy ra ở bất kỳ giờ nào trong ngày và bất cứ mùa nào trong cả năm.
Tai biến mạch máu não được xem là căn bệnh chuyên khoa liên quan đến tim mạch nguy hiểm nhất hiện nay.
Nguyên nhân phổ biến gây ra tai biến mạch máu não
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh tai biến mạch máu não nhưng chủ yếu là do 4 nguyên nhân sau đây, hiểu rõ được những nguyên nhân gây bệnh này sẽ giúp chúng ta ngăn ngừa bệnh hiệu quả:
- Cao huyết áp: là nguyên nhân chủ yếu và hàng đầu dẫn đến biến chứng tai biến mạch máu não. Khi huyết áp tăng cao, mạch máu trong não bị vỡ, máu không đến nuôi não được mà chảy tràn ra chèn ép vào làm não bị hư hại. Những người có tiền sử huyết áp cao sẽ có nguy cơ bị tai biến mạch máu não cao gấp 6 lần so với những người có huyết áp bình thường. Do vậy, với những người bị cao huyết áp cần phải kiểm soát tốt huyết áp cao cuả chính mình để ngăn ngừa tai biến mạch máu não.
- Xơ vữa động mạch:do có mảng xơ vữa đóng ở thành mạch máu, ngày càng dày lên làm lòng động mạch hẹp dần lại, làm máu bị ứ lại và đóng thành cục máu đông gây tắc mạch tại chỗ gây tai biến.
- Bệnh mạch máu nhỏ: ở người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường nhiều năm, các động mạch nhỏ trên não bị tổn thương và tắc nghẽn không cấp máu đầy đủ cho não được nữa gây thiếu máu não dẫn đến tai biến.
- Lối sống không lành mạnh: Lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, ít vận động, stress lâu ngày, mất ngủ cũng chính là những tác nhân quan trọng khác gây tai biến.
Triệu chứng thường thấy ở bệnh nhân tai biến mạch máu não
Diễn biến của bệnh tai biến mạch máu não rất bất ngờ và khó có thể phòng tránh kịp. Do vậy, ngay sau khi bị 1 trong 6 triệu chứng sau đây, bệnh nhân đặc biệt là những người đã có tiền sử TBMMN, cao huyết áp, đái tháo đường nên chú ý vì đó có thể là dấu hiệu báo trước của bệnh.
– Đau đầu dữ dội
– Chóng mặt, ù tai và choáng váng
– Cầm nắm khó khăn
– Rối loạn ngôn ngữ: Như nói ngọng, nói lắp. Điều này có thể diễn ra trong vài phút hoặc có khi vài giờ trước khi tai biến nghiêm trọng xảy ra.
– Cảm giác tê, cảm giác như bị kim châm, kiến đối
– Rối loạn trí thức
Triệu chứng thường thấy ở bệnh nhân tai biến mạch máu não
Một số hướng điều trị tai biến mạch máu não hiệu quả
Tai biến mạch máu não là căn bệnh rất nguy hiểm tuy nhiên nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có thể giúp ngăn chặn tổn thương và phục hồi di chứng.
Nguyên tắc điều trị:
Các thầy thuốc tư vấn về tai biến mạch máu não chỉ ra các nguyên tắc điều trị như sau:
Chống phù não:
- Nằm cao đầu 30-40 độ
- Đảm bảo thông khí.
- Giảm thân nhiệt
- Truyền dịch: Mainitol, không nên truyền Glucose.
Điều trị theo thể bệnh:
- Đối với xuất huyết não:
Dùng thuốc cầm máu: hemocaprol, transamin,… sớm trong 2-3 ngày đầu của bệnh
Dùng thuốc chống co thắt mạch: nimotop theo đường truyền trong 5-7 ngày đầu sau đó chuyển sang dùng đường uống với liều 60mg/ngày trong 2 tuần. Lưu ý theo dõi huyết áp khi dùng nimotop.
Bù điện giải nhất là Na+.
- Đối với đột quỵ thiếu máu: Dùng các thuốc phục hồi, cải thiện dòng máu: Thuốc tiêu huyết khối, Thuốc chống đông, Thuốc chống kết tập tiểu cầu phối hợp
- Dùng thuốc bảo vệ não, tăng cường tuần hoàn não và dinh dưỡng
Điều trị triệu chứng:
- Dùng thuốc chống co giật, hạ sốt, chống đau đầu,… khác
Nguồn ytevietnam.edu.vn