Viêm mũi dị ứng được chẩn đoán như thế nào?
Vấn đề chẩn đoán chính xác viêm mũi dị ứng rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả, giúp giảm thiểu triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là cách viêm mũi dị ứng được chẩn đoán trong thực hành y khoa.
1. Hỏi bệnh sử
Dược sĩ Cao đẳng Dược cho hay: Quá trình chẩn đoán bắt đầu bằng việc bác sĩ hỏi bệnh sử chi tiết. Các thông tin cần thu thập bao gồm:
- Triệu chứng: Người bệnh thường được hỏi về các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi, ngứa mắt hoặc đỏ mắt. Triệu chứng thường xảy ra theo mùa (dị ứng theo mùa) hoặc quanh năm (dị ứng mạn tính).
- Yếu tố kích thích: Bác sĩ sẽ hỏi về các yếu tố làm bùng phát triệu chứng như tiếp xúc với phấn hoa, lông thú cưng, khói bụi hoặc thay đổi thời tiết.
- Tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình: Viêm mũi dị ứng có tính di truyền, do đó tiền sử gia đình có người bị dị ứng hoặc hen suyễn là yếu tố quan trọng. Ngoài ra, người bệnh có thể mắc các bệnh dị ứng khác như viêm da dị ứng hoặc dị ứng thực phẩm.
2. Khám lâm sàng
Khám lâm sàng giúp bác sĩ nhận diện các dấu hiệu của viêm mũi dị ứng. Một số đặc điểm thường gặp bao gồm:
- Mũi: Niêm mạc mũi thường sưng, nhợt nhạt hoặc có màu xanh nhạt. Người bệnh có thể bị nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi trong suốt.
- Mắt: Kèm theo các dấu hiệu dị ứng ở mắt như đỏ, ngứa hoặc chảy nước mắt.
- Họng: Quan sát có thể thấy dịch nhầy chảy xuống họng, gây cảm giác ngứa hoặc đau nhẹ.
Bác sĩ cũng sẽ loại trừ các nguyên nhân khác gây ra triệu chứng tương tự như viêm xoang, cảm lạnh, hoặc polyp mũi.
3. Các xét nghiệm hỗ trợ
Dược sĩ các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ: Để xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm sau:
Xét nghiệm dị ứng trên da (Skin Prick Test – SPT):
Đây là phương pháp phổ biến và chính xác để xác định các chất gây dị ứng. Một lượng nhỏ các dị nguyên (như phấn hoa, lông thú, bụi) được đưa vào da, thường là ở cánh tay hoặc lưng. Nếu da xuất hiện sưng đỏ, ngứa tại vị trí thử nghiệm, điều này cho thấy cơ thể có phản ứng dị ứng với dị nguyên đó.
Xét nghiệm máu:
Xét nghiệm máu, chẳng hạn như đo nồng độ IgE đặc hiệu (Immunoglobulin E), giúp xác định sự hiện diện của kháng thể dị ứng trong máu. Phương pháp này được sử dụng khi người bệnh không thể thực hiện SPT do tình trạng da hoặc sử dụng thuốc ảnh hưởng đến kết quả.
Xét nghiệm dị nguyên đặc hiệu:
Xét nghiệm này tập trung vào một số chất gây dị ứng cụ thể dựa trên bệnh sử và triệu chứng của người bệnh. Ví dụ, nếu triệu chứng xuất hiện nhiều vào mùa xuân, bác sĩ có thể kiểm tra dị ứng với phấn hoa.
4. Loại trừ các bệnh lý khác
Một số bệnh lý có triệu chứng tương tự viêm mũi dị ứng cần được loại trừ, bao gồm:
- Viêm xoang: Thường gây đau nhức vùng mặt và dịch mũi đặc màu vàng hoặc xanh.
- Cảm lạnh: Triệu chứng thường kèm theo sốt, đau họng hoặc ho.
- Polyp mũi: Là sự phát triển bất thường của mô bên trong mũi, gây nghẹt mũi mãn tính.
Chẩn đoán chính xác giúp tránh việc điều trị không đúng nguyên nhân, từ đó tăng hiệu quả điều trị.
5. Chẩn đoán phân biệt giữa viêm mũi dị ứng và viêm mũi không do dị ứng
Bác sỹ tư vấn cho rằng trong một số trường hợp, người bệnh có thể bị viêm mũi không do dị ứng (non-allergic rhinitis), gây ra bởi các yếu tố như thay đổi nhiệt độ, mùi hóa chất hoặc khói thuốc. Đặc điểm phân biệt chính là viêm mũi không dị ứng không liên quan đến kháng thể IgE và thường không đáp ứng với thuốc kháng histamin.
Viêm mũi dị ứng gây khó chịu cho người bệnh
6. Vai trò của bác sĩ chuyên khoa
Trong những trường hợp phức tạp hoặc triệu chứng không rõ ràng, người bệnh có thể được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa dị ứng hoặc tai mũi họng để thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu. Điều này giúp đảm bảo rằng không bỏ sót các nguyên nhân tiềm ẩn hoặc các bệnh lý liên quan.
Kết luận
Chẩn đoán viêm mũi dị ứng là một quá trình toàn diện, đòi hỏi sự kết hợp giữa hỏi bệnh sử, khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên biệt. Việc chẩn đoán chính xác không chỉ giúp xác định nguyên nhân gây dị ứng mà còn tạo cơ sở để xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả. Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm mũi dị ứng, hãy tìm đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
Nguồn: https://ytevietnam.edu.vn