Những điểm cần lưu ý khi sử dụng thuốc ở người cao tuổi
Người cao tuổi là đối tượng tiêu thụ thuốc nhiều nhất thế nên khi sử dụng cần cảnh giác cũng như có biện pháp để ngăn chặn tác dụng phụ không mong muốn của thuốc.
- Vai trò của Vitamin B, cách bổ sung Vitamin B hiệu quả
- Dược sĩ hướng dẫn cách nhận biết thực phẩm chức năng giả
- Dược sĩ Pasteur tư vấn những loại thuốc an toàn cho phụ nữ mang thai
Những điểm cần lưu ý khi sử dụng thuốc ở người cao tuổi
Một số nguy cơ do thuốc gây ra cho người cao tuổi
Dược sĩ Đặng Nam Anh giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ, người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh hơn, phải dùng nhiều thuốc hơn và thường là bệnh mạn tính. Vì thế người cao tuổi là đối tượng tiêu thụ thuốc nhiều nhất nên khi sử dụng cần cảnh giác với các tác dụng phụ không mong muốn (ADR) ở đối tượng này.
Dưới đây là mộ số tác dụng phụ của thuốc có thể gây ra cho người cao tuổi mà các Bác sĩ chuyên khoa tổng hợp:
- Rối loạn giấc ngủ: Thuốc giãn phế quản (gây khó ngủ), thuốc lợi tiểu (gây mất ngủ do tiểu tiện đêm), thuốc corticoid (dùng lâu ngày có thể gây chứng ngừng thở khi ngủ)…là một số loại thuốc gây nên rối loạn giấc ngủ.
- Tụt huyết áp tư thế đứng (rất hay xảy ra với người cao tuổi): thuốc kháng histamin H1 (chlopheniramin, các thuốc cảm cúm), các thuốc chống parkingson, các thuốc hạ huyết áp, thuốc an thần, gây ngủ …có thể gây tụt huyết áp tư thế đứng. Ví dụ, khi uống thuốc đang ngồi đứng dậy phải từ từ. Nếu đứng bật dậy rất dễ gây tụt huyết áp tư thế đứng (thấy choáng váng) rất nguy hiểm.
- Rối loạn nhận thức: thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật (phenytoin hay barbiturat), thuốc trị tăng huyết áp… có tác dụng phụ gây lú lẫn, hay quên, mất trí nhớ. Thậm chí một số kháng sinh cũng có những tác dụng phụ này. Ở người cao tuổi, đây là rối loạn rất dễ nhầm với hiện tượng lão suy làm sút giảm trí tuệ.
- Mất thăng bằng tư thế, gây ngã ở người cao tuổi: thuốc trị tăng huyết áp (dễ gây hạ huyết áp tư thế đứng), thuốc an thần nhóm benzodiazepin, thuốc chống trầm cảm (làm rối loạn sự giữ thăng bằng làm người cao tuổi dễ ngã )…giảm khả năng giữ thăng bằng của cơ thể giảm kết hợp với tác dụng phụ của thuốc (làm cho cơ thể mất khả năng điều hoà tư thế) rất dễ gây ngã.
- Giảm điều hoà thân nhiệt: Một số thuốc: nhóm phenothiazin, benzodiazepin, opid (codein, proprapamin)… rất dễ gây hạ thân nhiệt ở người cao tuổi.
- Rối loạn hoạt động tình dục: các thuốc tác động trên hệ thần kinh trung ương (thuốc chống trầm cảm, thuốc trị tăng huyết áp như methyldopa, chẹn beta, reserpin…) có thể làm giảm ham muốn, gây “bất lực” ở nam giới.
Người cao tuổi do giảm nhu động ruột, giảm tiết dịch nên hay bị táo bón
Những điểm cần lưu ý khi sử dụng thuốc ở người cao tuổi
- Theo chia sẻ của các Dược sĩ Đại học, người cao tuổi do giảm nhu động ruột, giảm tiết dịch nên hay bị táo bón, tỷ lệ người cao tuổi dùng thuốc nhuận tràng cũng nhiều hơn. Khi dùng một thuốc nào đó cùng với thuốc nhuận tràng rất có thể thuốc đó sẽ bị tống ra ngoài sớm, làm giảm hấp thu làm cho tác dụng của thuốc dùng đồng thời với thuốc nhuận tràng giảm hoặc mất tác dụng.
- Người cao tuổi có thể quên tên thuốc, liều dùng hoặc nhầm lẫn thuốc, liều dùng… Điều này sẽ rất nguy hiểm nên khi dùng thuốc cần có sự trợ giúp của người thân (con, cháu..)
- Khi uống thuốc nên ở tư thế đứng, và uống với nhiều nước.
- Song song với việc lựa chọn những thuốc đặc hiệu trong điều trị thì việc lựa chọn những thuốc có dạng dễ sử dụng là một việc làm cần lưu tâm.
- Trong các loại thuốc uống giúp tăng cường độ sáng cho mắt thì nên ưu tiên những thuốc dạng viên nhỏ hay dạng nước trong kê đơn điều trị.
Khi đang sử dụng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường, không nên tự ý bỏ hoặc ngừng thuốc hay thay thế thuốc khác mà phải báo cho bác sĩ biết để có cách xử lý phù hợp. Để phát huy cao nhất hiệu quả điều trị của thuốc và hạn chế thấp nhất các tai biến do thuốc gây nên người cao tuổi không nên tự ý sử dụng thuốc.
Nguồn: ytevietnam.edu.vn