Tìm hiểu về các loại bệnh tâm thần thường gặp

Nguyễn Thị Sinh

14 Th11 2018

Tâm thần bao gồm các bệnh như bệnh tâm thần phân liệt, bệnh động kinh, bệnh hoang tưởng, bệnh trầm cảm. Các bệnh này khi được phát hiện cần được quan tâm và chăm sóc đặc biệt.

Tìm hiểu về các loại bệnh tâm thần thường gặp (Ảnh minh họa)

Bệnh tâm thần phân liệt

Biểu hiện là bệnh nhân thường cảm thấy ý nghĩ của mình hình như bị người khác biết hay lấy bớt, hay ý nghĩ của mình vang thành tiếng hay bị bị phát thanh.
Người bệnh cảm thấy mình có sức mạnh tự nhiên hay siêu nhiên đang hoạt động làm ảnh hưởng đến ý nghĩ, cảm xúc hay hành vi của mình.
Tri giác thường bị rối loạn theo những cách khác nhau, thường có những ảo thanh bình luận về bệnh nhân.
Nét đặc trưng của cảm xúc là nông cạn, thất thường hay không thích hợp. Trong một số trường hợp tư duy trở nên gián đoạn hay thêm từ khi nói hoặc lời nói không thích hợp.
Tác phong có thể trở nên rối loạn trầm trọng, kích động hay sững sờ giữ nguyên tư thế, tập tính cá nhân có thể biến đổi, trở nên mất thích thú, thiếu mục đích, lười nhác và cách ly xã hội.
Bệnh tâm thần phân liệt thường gặp ở lứa tuổi 18 đến 30, tỷ lệ mắc bệnh từ 0,5% đến 1% dân số.
Điều trị chủ yếu bằng các thuốc an thần kinh phối hợp với liệu pháp lao động thích ứng xã hội.

Bệnh động kinh

Bác sĩ Nguyễn Anh Tú, giảng viên văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, bệnh động kinh được xếp vào bảng phân loại chuyên khoa thần kinh, nhưng ở nước ta do ngành tâm thần quản lý và điều trị ngoại trú. Đây là bệnh mãn tính, có nhiều nguyên nhân khác nhau, đặc trưng là sự lặp đi lặp lại các cơn co giật do sự phóng điện quá mức của các tế bào thần kinh não bộ. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng và có 2 đặc điểm sau:

Tính chất phát sinh đột ngột, thành cơn.
Các triệu chứng bệnh lý mạn tính và nặng dần.

Có nhiều thể lâm sàng của bệnh động kinh. Đặc điểm lâm sàng chủ yếu của động kinh thái dương (động kinh tâm thần) là rối loạn tâm thần xuất hiện đột ngột, trong cơn thường có rối loạn ý thức, thường có những hành vi nguy hiểm như giết người trong cơn chạy thẳng. Rối loạn tồn tại trong thời gian ngắn và sau đó mất đi đột ngột, sau cơn quên tất cả sự việc xảy ra trong cơn.

Tỷ lệ mắc bệnh động kinh từ 0,4 – 0,5% dân số, thường bắt đầu ở lứa tuổi < 20. Phương pháp cận lâm sàng phát hiện động kinh là ghi điện não có sóng động kinh. Điều trị chủ yếu bằng các thuốc kháng động kinh. Đối với động kinh tâm thần cần phối hợp thuốc kháng động kinh với các thuốc an thần kinh.

Bệnh động kinh cần được điều trị sớm

Bệnh hoang tưởng

Theo các bác sĩ tư vấn, hoang tưởng là một triệu chứng của rối loạn tư duy, là triệu chứng chủ yếu trong các bệnh loạn thần.

Hoang tưởng là những ý tưởng, phán đoán sai lầm, không phù hợp với thực tế, do bệnh nhân tâm thần gây ra, nhưng bệnh nhân tâm thần cho là hoàn toàn chính xác, không thể giải thích và đả thông được. Hoang tưởng chỉ mất đi khi bệnh nhân khỏi bệnh hay thuyên giảm.

Hoang tưởng được chia làm 2 loại chính: hoang tưởng suy đoán và hoang tưởng cảm thụ.

Hoang tưởng suy đoán được xây dựng thuần túy theo logic lệch lạc của bệnh nhân, biểu hiện sự rối loạn trong việc phản ánh mối liên hệ giữa các sự vật và hiện tượng, đồng thời cũng biểu hiện khuynh hướng tưởng tượng, sự mơ ước hay tư duy chưa trưởng thành của bệnh nhân. Thường là những hoang tưởng dai dẳng, phát triển thành hệ thống và làm biến đổi nhân cách một cách sâu sắc. Bao gồm các hoang tưởng bị hại, bị chi phối, ghen tuông, tự buộc tội, nghi bệnh, tự cao, phát sinh….

Hoang tưởng cảm thụ thường xuất hiện sau các rối loạn của tri giác, của cảm xúc hay ý thức. Bệnh nhân không có logic lệch lạc, mà chỉ có những ý thức rời rạc không kế tục, cảm xúc căng thẳng, bàng hoàng, ngơ ngác, nhân cách của bệnh nhân không bị hoang tưởng làm biến đổi nhiều. Bao gồm các hoang tưởng nhận nhầm, gán ý, đóng kịch, kỳ quái….Điều trị chủ yếu bằng các thuốc an thần kinh.

Bệnh trầm cảm

Bác sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, trầm cảm là một hội chứng rối loạn cảm xúc ngược lại với hưng cảm. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng và có 3 đặc điểm sau

Cảm xúc bị ức chế: khí sắc giảm, bệnh nhân buồn rầu, ủ rũ, mất thích thú cũ, bi quan về tiền đồ. Nét mặt trở nên cau có, đôi khi nước mắt lưng tròng, thở dài và tăng sự mệt mỏi.
Tư duy bị ức chế: bệnh nhân suy nghĩ chậm chạp, liên tưởng khó khăn, thiếu tự tin cho mình là hèn kém. Trường hợp nặng có hoang tưởng tự buộc tội đưa đến ý tưởng và hành vi tự sát.
Vận động bị ức chế: bệnh nhân ít đi lại, ít nói, ăn uống kém, thường hay ngồi lâu trong một tư thế, có thể có hiện tượng bất động sững sờ. Đôi lúc trở nên lăn lộn, vật vã, khóc lóc……

Trầm cảm là một hội chứng cần theo dõi chặt chẽ và cấp cứu, đặc biệt đối với trầm cảm có ý tưởng và hành vi tự sát. Điều trị trầm cảm chủ yếu bằng các thuốc chống trầm cảm, trong trường hợp trầm cảm nặng có thể sốc điện.

Ngô Huệ – Ytevietnam.edu.vn.