Bác sĩ tư vấn chế độ chăm sóc cho bệnh nhân rối loạn tâm thần
Rối loạn tâm thần là loạn năng trong khả năng tư duy và xử lý thông tin. Cần có cách chăm sóc thích hợp đối với người bệnh để họ trở lại sinh hoạt bình thường trong đời sống hàng ngày.
- Bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân động kinh
- Bệnh động kinh và những điều cần biết
- Một số liệu pháp tâm lý điều trị bệnh tâm thần
Bác sĩ tư vấn chế độ chăm sóc cho bệnh nhân rối loạn tâm thần
Chăm sóc về cơ thể
Bác sĩ Nguyễn Anh Tú giảng viên Cao đẳng Dược văn bằng 2 – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ, bệnh nhân loạn thần cần được theo dõi giấc ngủ, số giờ ngủ được trong ngày, khi ngủ có ngủ mê, có thức giấc giữa đêm không?… Do người bệnh thường bị hoang tưởng, ảo giác, kích động, không tự chăm sóc được bản thân nên gia đình phải hết sức chú ý.
Điều dưỡng hướng dẫn người nhà khi chăm sóc bệnh nhân cần lưu ý những vấn đề sau có thể xảy ra cho người bệnh:
- Các triệu chứng bệnh như hoang tưởng (có những ý tưởng sai, không đúng với thực tế), ảo giác (cảm thấy những sự việc không hề có trong hiện thực) có thuyên giảm hay không?
- Có xuất hiện thêm các ý nghĩ kỳ dị (không thể có được trong thực tế) không? Có dễ kích động hay không?
- Bệnh nhân đã nhận thức được bệnh của mình hay chưa? Có hợp tác điều trị không?
- Cần phát hiện ý tưởng và hành vi tự sát (nhất là ở những bệnh nhân trầm cảm nặng, hoặc đã có hành vi tự sát trong tiền sử). Ngoài ra, cần theo dõi các triệu chứng khác như thái độ với người thân, với bệnh nhân khác, sự quan tâm chăm sóc vệ sinh cá nhân…
- Giảm thiểu các căng thẳng và sự kích thích đối với bệnh nhân: Không tranh luận với các suy nghĩ loạn thần của bệnh nhân (Ví dụ: bạn có thể không đồng ý với các điều tin của bệnh nhân, song không được cố tranh cãi là bệnh nhân đã sai).Tránh đối đầu hay chỉ trích bệnh nhân trừ khi đó là cần thiết để phòng tránh các hành vi gây thương tổn hay gây rối.
- Đảm bảo các nhu cầu cơ bản của bệnh nhân (Ví dụ: thức ăn, nước uống..) Chú ý tránh các thương tổn cho bệnh nhân. Hầu hết các bệnh nhân loạn thần đều có một mức độ rối loạn nhất định về ăn uống. Bác sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cũng lưu ý tong mọi trường hợp, phải cho họ ăn đủ chất và lượng. Nên chọn những thức ăn có nhiều đạm, đường, rau (thành phần này cần nhiều vì các thuốc an thần kinh cũng có thể gây táo bón), bổ sung các vitamin (bằng ăn hoa quả tươi), uống nhiều nước. Nếu bệnh nhân có tăng huyết áp, tiểu đường… kèm theo, phải có chế độ ăn dành riêng cho từng bệnh do bác sĩ dinh dưỡng chỉ định.
- Các trường hợp kích động gây nguy hiểm cho bệnh nhân, người nhà hay cộng đồng cần phải đưa vào viện và theo dõi chặt chẽ ở một cơ sở an toàn.
- Người nhà phải luôn có thái độ tôn trọng, giúp đỡ, không phân biệt đối xử đối với bệnh nhân, lắng nghe ý kiến, thực hiện các yêu cầu, nguyện vọng của họ trong điều kiện cho phép. Khi từ chối, nên giải thích cho người bệnh hiểu.
- Phải tuân thủ các chỉ định của nhân viên y tế, không tự ý cho người bệnh dùng thuốc và kịp thời báo cáo những biểu hiện bất thường cả về cơ thể và tâm thần.
- Khuyến khích bệnh nhân bắt đầu lại các hoạt động thường ngày sau khi đã cải thiện được các triệu chứng.
Cần hết sức lưu ý khi chăm sóc cho bệnh nhân tâm thần
Chăm sóc về chế độ thuốc men.
Các bác sĩ tư vấn cho biết, khi sử dụng thuốc cho người bệnh tâm thần cần lưu ý những vấn đề sau:
- Các thuốc chống loạn thần sẽ làm giảm các triệu chứng loạn thần. Liều lượng thuốc nên là liều thấp nhất có thể được mà vẫn có hiệu quả điều trị, mặc dù một số bệnh nhân có thể cần liều cao hơn.
- Các thuốc chống lo âu cũng có thể được sử dụng phối hợp với các thuốc an thần kinh để điều trị các cơn kích động cấp diễn.
- Phải giải thích cho bệnh nhân biết rằng việc dùng thuốc liên tục sẽ giảm được nguy cơ tái phát.
- Cần tiếp tục điều trị bằng các thuốc chống loạn thần ít nhất 3 tháng sau cơn loạn thần đầu tiên và cần dùng lâu dài hơn sau các cơn tiếp theo.
- Trường hợp bệnh nhân không chịu uống thuốc như y lệnh của bác sĩ, có thể tiêm các thuốc chống loạn thần có thời gian bán hủy dài để đảm bảo việc duy trì liên tục và giảm nguy cơ tái phát.
- Thông báo cho bệnh nhân biết các tác dụng phụ có thể xảy ra. Các tác dụng phụ vận động thường gặp là:
- Loạn trương lực hay co thắt xoắn vặn cơ cấp. Các biểu hiện này có thể điều trị được bằng tiêm Benzodiazepine hoặc dùng thuốc chống parkinson.
- Bồn chồn bất an, vận động không ngừng nghỉ, các triệu chứng này có thể điều trị được bằng giảm liều hoặc dùng thuốc chẹn β.
- Các triệu chứng giống Parkinson (run, mất vận động) có thể điều trị bằng uống thuốc chống Parkinson (Ví dụ: Biperiden 1 mg 3 lần trong một ngày).
Ngô Huệ – Ytevietnam.edu.vn.