Loading...Bên cạnh những lợi ích nổi bật, sữa cũng tồn tại một số tác hại nếu dùng không hợp lý hoặc không phù hợp với thể trạng của từng người. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể giá trị dinh dưỡng của sữa, các lợi ích mà nó mang lại, cũng như những tác hại có thể xảy ra khi sử dụng.
Giá trị dinh dưỡng của sữa, lợi ích và tác hại đối với người dùng là gì?
1. Giá trị dinh dưỡng của sữa
Dược sĩ Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ: Sữa là một nguồn thực phẩm rất giàu dinh dưỡng, cung cấp hầu hết các dưỡng chất thiết yếu mà cơ thể con người cần mỗi ngày. Trong một ly sữa (khoảng 240ml), trung bình có chứa:
- Protein: Khoảng 8g – là nguồn cung cấp các axit amin thiết yếu, hỗ trợ xây dựng và phục hồi cơ bắp.
- Canxi: Khoảng 300mg – giúp xương và răng chắc khỏe.
- Vitamin D: Giúp hấp thu canxi tốt hơn và tăng cường hệ miễn dịch.
- Vitamin B12: Cần thiết cho quá trình tạo máu và hoạt động của hệ thần kinh.
- Kali: Giúp điều hòa huyết áp và cân bằng điện giải trong cơ thể.
- Photpho, Magie: Cần thiết cho sự phát triển của tế bào, hỗ trợ chuyển hóa năng lượng.
- Chất béo và Carbohydrate: Cung cấp năng lượng, đặc biệt quan trọng với trẻ em đang trong giai đoạn phát triển.
Sữa còn có thể chứa thêm các chất dinh dưỡng khác tùy thuộc vào loại sữa (sữa nguyên kem, tách béo, sữa thực vật…) và cách chế biến (sữa tươi, sữa tiệt trùng, sữa đặc…).
2. Lợi ích của sữa đối với sức khỏe
2.1. Phát triển chiều cao và xương chắc khỏe
Nhờ hàm lượng dinh dưỡng canxi và vitamin D cao, sữa đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ xương, đặc biệt ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên trong độ tuổi phát triển. Canxi kết hợp với vitamin D sẽ giúp tăng cường mật độ xương, phòng ngừa loãng xương ở người lớn tuổi.
2.2. Hỗ trợ phát triển cơ bắp
Sữa chứa đầy đủ các loại protein chất lượng cao (bao gồm cả whey và casein) giúp phục hồi và xây dựng cơ bắp sau vận động. Nhiều vận động viên thường uống sữa sau khi tập luyện để bổ sung protein và phục hồi cơ.
2.3. Cung cấp năng lượng và dưỡng chất
Sữa là nguồn cung cấp năng lượng lý tưởng, đặc biệt với trẻ em, người bệnh, người cao tuổi. Ngoài ra, sữa giúp giảm cảm giác đói, hỗ trợ kiểm soát cân nặng nếu sử dụng đúng cách (chọn sữa ít béo, không đường).
2.4. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Sữa ít béo hoặc sữa không béo có thể giúp giảm huyết áp nhờ chứa kali – khoáng chất giúp giãn mạch máu. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc bổ sung đủ kali có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
2.5. Tăng cường hệ miễn dịch
Sữa chứa vitamin A, D, và các chất chống oxy hóa khác giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh cảm cúm thông thường và hỗ trợ hồi phục nhanh hơn sau ốm.
Sữa chứa nguồn dinh dưỡng lớn và được ứng dụng nhiều trong đời sống
3. Tác hại tiềm ẩn của sữa
Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Dù sữa rất giàu dinh dưỡng, nhưng không phải ai cũng có thể tiêu thụ sữa một cách an toàn. Có một số trường hợp hoặc điều kiện sức khỏe khiến việc uống sữa có thể gây tác dụng phụ.
3.1. Không dung nạp lactose
Một số người không có đủ enzyme lactase để tiêu hóa đường lactose trong sữa, dẫn đến tình trạng đầy bụng, tiêu chảy, đau bụng sau khi uống sữa. Tình trạng này phổ biến ở người châu Á và châu Phi. Đối với những người này, có thể lựa chọn sữa không lactose hoặc sữa thực vật (như sữa hạnh nhân, sữa đậu nành…).
3.2. Nguy cơ béo phì nếu dùng quá mức
Sữa, đặc biệt là sữa nguyên kem hoặc sữa đặc có đường, chứa lượng calo và chất béo cao. Nếu tiêu thụ quá nhiều, đặc biệt khi không vận động đủ, có thể dẫn đến tăng cân, béo phì và các bệnh liên quan như tiểu đường type 2, gan nhiễm mỡ…
3.3. Dị ứng đạm sữa bò
Một số người, đặc biệt là trẻ em, có thể bị dị ứng với protein có trong sữa bò (chủ yếu là casein). Dị ứng có thể biểu hiện dưới dạng phát ban, buồn nôn, nôn mửa hoặc thậm chí sốc phản vệ – một tình trạng cấp cứu cần điều trị kịp thời.
3.4. Tác động đến hormone
Một số ý kiến cho rằng sữa từ bò nuôi công nghiệp có thể chứa hormone tăng trưởng hoặc kháng sinh, ảnh hưởng đến nội tiết của người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi dậy thì. Tuy nhiên, điều này vẫn còn đang được tranh luận trong giới khoa học, và chất lượng sữa phụ thuộc lớn vào nguồn cung và quy trình sản xuất.
4. Cách sử dụng sữa một cách hợp lý
Để phát huy tối đa lợi ích và hạn chế tác hại, cần lưu ý một số điểm khi sử dụng sữa:
- Chọn loại sữa phù hợp với độ tuổi và thể trạng: Trẻ nhỏ nên dùng sữa công thức phù hợp lứa tuổi; người lớn có thể chọn sữa ít béo hoặc sữa không đường.
- Không lạm dụng: Dùng sữa với liều lượng vừa phải, không nên thay thế hoàn toàn nước lọc hoặc bữa ăn chính.
- Kết hợp đa dạng thực phẩm: Sữa nên được dùng như một phần trong chế độ ăn đa dạng, đủ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt…
- Lưu ý nguồn gốc sữa: Chọn mua sữa từ thương hiệu uy tín, có kiểm định chất lượng rõ ràng để đảm bảo an toàn.
Sữa là một thực phẩm giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách và hợp lý. Nó không chỉ là nguồn cung cấp canxi và protein tuyệt vời mà còn giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ phát triển toàn diện cho cơ thể. Tuy nhiên, cần lưu ý đến các nguy cơ như không dung nạp lactose, dị ứng sữa hay nguy cơ tăng cân nếu dùng quá nhiều. Vì vậy, việc lựa chọn loại sữa phù hợp và sử dụng đúng cách sẽ giúp chúng ta tận dụng tối đa những lợi ích quý giá mà sữa mang lại.
Nguồn: ytevietnam.edu.vn
