Đau mỏi cổ vai gáy là tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi, nhân viên văn phòng và người lao động làm việc sai tư thế, gây ảnh hưởng tới sức khỏe, chất lượng cuộc sống. Y học cổ truyền mang đến những giải pháp điều trị an toàn, hiệu quả và bền vững cho căn bệnh này.
Trong Y học cổ truyền, hiện tượng đau mỏi cổ vai gáy được xếp vào chứng “kiên tý”. Nguyên nhân chủ yếu là do ngoại tà như phong, hàn, thấp xâm nhập vào cơ thể thông qua tấu lý khi cơ thể suy yếu, làm ứ trệ khí huyết và tổn thương kinh lạc. Biểu hiện của chứng bệnh này thường bao gồm: đau nhức vùng cổ gáy, cứng khớp vai, mỏi lan xuống lưng hoặc cánh tay, kèm theo cảm giác nặng nề và mệt mỏi toàn thân.
Y học cổ truyền nhấn mạnh đến việc cân bằng âm dương, lưu thông khí huyết, và khôi phục lại sự điều hòa trong cơ thể để điều trị tận gốc bệnh lý, thay vì chỉ cắt đứt triệu chứng như trong nhiều phương pháp điều trị hiện đại.
Đau cổ vai gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: tư thế làm việc sai lệch trong thời gian dài, thiếu vận động, mang vác vật nặng, thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm, hoặc đơn giản là do stress kéo dài. Những tác nhân tưởng chừng nhỏ nhặt này dần dần ảnh hưởng lên hệ cơ xương, làm chèn ép dây thần kinh, dẫn đến đau mỏi và cứng cơ.
Nếu không được điều trị đúng cách, chứng đau cổ vai gáy có thể tiến triển thành đau mãn tính, rối loạn tiền đình, tê bì cánh tay, hoặc thậm chí ảnh hưởng tới khả năng vận động linh hoạt của người bệnh.
Trong khi y học hiện đại chủ yếu dùng thuốc giãn cơ, giảm đau để làm dịu triệu chứng, thì Y học cổ truyền hướng đến phục hồi toàn diện qua các liệu pháp như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, và luyện tập dưỡng sinh.
1. Châm cứu điều khí hoạt huyết
Châm cứu là một trong những phương pháp đặc trưng của Đông y, sử dụng kim châm tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể nhằm điều hòa khí huyết, giải phóng chèn ép thần kinh và thư giãn cơ bắp. Đối với chứng đau cổ vai gáy, châm cứu giúp giãn cơ, giảm viêm và cải thiện tuần hoàn máu đến khu vực bị tổn thương.
Một số huyệt vị thường được sử dụng như: Phong trì, Kiên tỉnh, Đại chùy, Thận du, Giáp tích vùng cổ. Kết hợp với điện châm hoặc thủy châm giúp tăng hiệu quả điều trị.
2. Xoa bóp bấm huyệt – thư giãn và phục hồi
Phương pháp xoa bóp bấm huyệt không chỉ giúp giảm đau mà còn hỗ trợ phục hồi chức năng vận động. Các động tác day, ấn, miết tác động sâu vào các nhóm cơ và huyệt đạo giúp khai thông khí huyết, loại bỏ hàn thấp tích tụ.
Điều đặc biệt là người bệnh thường cảm nhận được sự dễ chịu, nhẹ nhõm ngay sau mỗi buổi trị liệu. Tuy nhiên, với các trường hợp nặng, cần có sự hướng dẫn của lương y hoặc bác sĩ chuyên môn để tránh gây tổn thương sâu.
3. Luyện tập dưỡng sinh và yoga
Không thể thiếu trong quá trình điều trị và phòng ngừa đau cổ vai gáy là việc duy trì các bài tập vận động nhẹ nhàng như yoga, khí công, thái cực quyền. Những bài tập này giúp cải thiện sự dẻo dai cho cột sống cổ, điều chỉnh tư thế và giúp khí huyết lưu thông ổn định hơn.
Một số tư thế yoga như “mèo – bò”, “tư thế em bé”, “vặn cột sống nhẹ nhàng”… đặc biệt phù hợp với người thường xuyên đau mỏi cổ vai gáy. Quan trọng là cần tập đúng kỹ thuật, thở đều, kết hợp với không gian yên tĩnh và kiên trì luyện tập mỗi ngày từ 15–20 phút.
Đau cổ vai gáy tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng và điều trị hiệu quả nếu chúng ta chú ý lối sống hàng ngày. Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ngủ nghỉ hợp lý, hạn chế ngồi lâu một chỗ, đồng thời kết hợp các liệu pháp Y học cổ truyền sẽ mang lại hiệu quả lâu dài và bền vững.
Quan trọng hơn, hãy xem việc chăm sóc sức khỏe là một hành trình – không cần nóng vội, nhưng cần kiên trì và sống thuận theo tự nhiên. Chính sự điều độ và hài hòa là “thuốc bổ” quý giá nhất giúp cổ vai gáy nói riêng và toàn cơ thể nói chung luôn khỏe mạnh và tràn đầy sinh lực.
