Bệnh lý hô hấp là một trong những vấn đề y khoa phổ biến, có thể gặp ở mọi độ tuổi và điều kiện sức khỏe. Trong số các phương pháp điều trị, thuốc kháng viêm đóng vai trò quan trọng, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm, cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
Khi nào nên sử dụng thuốc kháng viêm trong điều trị bệnh lý hô hấp?
Tuy nhiên, Dược sĩ Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: việc sử dụng thuốc kháng viêm cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đạt hiệu quả tối ưu mà không gây tác dụng phụ không mong muốn.
1. Vai trò của thuốc kháng viêm trong điều trị bệnh lý hô hấp
Thuốc kháng viêm được sử dụng để kiểm soát tình trạng viêm nhiễm, vốn là nguyên nhân gây ra nhiều triệu chứng như khó thở, đau rát họng, hoặc ho kéo dài. Khi đường hô hấp bị viêm, sự sưng nề và tiết dịch tăng có thể gây hẹp đường thở, làm giảm khả năng trao đổi khí và khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
Thuốc kháng viêm có khả năng:
- Giảm sưng nề và phù nề tại niêm mạc hô hấp.
- Ổn định hệ miễn dịch, ngăn ngừa phản ứng viêm quá mức.
- Hỗ trợ làm lành mô bị tổn thương, giúp phục hồi chức năng hô hấp.
2. Khi nào nên sử dụng thuốc kháng viêm trong bệnh lý hô hấp?
Không phải tất cả các trường hợp bệnh lý hô hấp đều cần sử dụng thuốc kháng viêm. Việc sử dụng cần dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân và nguyên nhân gây bệnh.
2.1. Viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus
Trong trường hợp viêm phổi, đặc biệt là viêm phổi nặng gây tổn thương nghiêm trọng niêm mạc phổi, thuốc kháng viêm có thể được sử dụng kết hợp với kháng sinh (trong viêm phổi do vi khuẩn) hoặc thuốc kháng virus. Chúng giúp giảm phản ứng viêm tại phổi, ngăn ngừa tổn thương lâu dài và cải thiện khả năng hô hấp.
2.2. Hen phế quản (asthma)
Hen phế quản là bệnh lý mạn tính liên quan đến viêm mãn tính đường thở. Thuốc kháng viêm, đặc biệt là corticosteroid dạng hít, là lựa chọn hàng đầu để kiểm soát viêm, giảm co thắt phế quản và ngăn ngừa cơn hen tái phát.
2.3. Viêm xoang mạn tính hoặc cấp tính
Trong viêm xoang cấp và mạn tính, tình trạng sưng nề niêm mạc xoang có thể làm tắc nghẽn đường dẫn lưu dịch, dẫn đến đau nhức và nhiễm trùng. Thuốc kháng viêm giúp giảm sưng, cải thiện dẫn lưu và giảm đau nhức.
2.4. Viêm phế quản
Trong viêm phế quản cấp hoặc mạn tính, đặc biệt khi có triệu chứng ho kéo dài và tăng tiết dịch nhầy, thuốc kháng viêm giúp giảm tình trạng sưng viêm tại niêm mạc phế quản, cải thiện lưu thông khí.
2.5. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Ở bệnh nhân COPD, viêm mạn tính tại đường thở và phổi là yếu tố làm nặng thêm triệu chứng khó thở. Thuốc kháng viêm dạng hít hoặc uống thường được chỉ định để kiểm soát viêm, cải thiện chất lượng cuộc sống.
3. Các loại thuốc kháng viêm thường được sử dụng
3.1. Corticosteroid
- Dạng hít: Budesonide, fluticasone, beclomethasone. Đây là lựa chọn chính trong điều trị hen phế quản và COPD.
- Dạng uống hoặc tiêm: Prednisolone, dexamethasone. Dùng trong các trường hợp nặng, khi viêm không được kiểm soát bằng thuốc dạng hít.
3.2. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs)
- Ibuprofen, naproxen: Thường được sử dụng trong các bệnh viêm xoang hoặc viêm hô hấp trên kèm sốt và đau. Tuy nhiên, cần thận trọng vì NSAIDs có thể gây kích ứng dạ dày hoặc làm nặng triệu chứng ở bệnh nhân hen.
3.3. Thuốc kháng leukotriene
- Montelukast: Giảm viêm và co thắt đường thở, thường dùng trong hen phế quản hoặc viêm mũi dị ứng.
4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc kháng viêm
4.1. Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ
- Thuốc kháng viêm, đặc biệt là corticosteroid, cần được sử dụng đúng liều lượng và thời gian để tránh tác dụng phụ nghiêm trọng như suy tuyến thượng thận, loãng xương hoặc nhiễm trùng cơ hội.
4.2. Thận trọng ở đối tượng đặc biệt
- Trẻ em, người cao tuổi, và bệnh nhân có bệnh lý nền như loét dạ dày, tiểu đường, hoặc loãng xương cần được theo dõi chặt chẽ khi dùng thuốc kháng viêm.
4.3. Sử dụng đúng loại thuốc phù hợp
- Corticosteroid dạng hít được ưu tiên trong điều trị hen và COPD, trong khi NSAIDs thường chỉ dùng cho viêm xoang hoặc viêm đường hô hấp trên.
4.4. Không lạm dụng thuốc
- Việc lạm dụng thuốc kháng viêm, đặc biệt là NSAIDs, có thể dẫn đến nhiều biến chứng như tổn thương thận, tăng huyết áp, hoặc xuất huyết tiêu hóa.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Dược sĩ Cao đẳng Dược
5. Khi nào không nên sử dụng thuốc kháng viêm?
Dược sĩ tư vấn cho hay: Có một số trường hợp cần tránh dùng thuốc kháng viêm để không làm bệnh nặng hơn:
- Nhiễm trùng do vi khuẩn chưa được điều trị: Dùng thuốc kháng viêm có thể che lấp triệu chứng và làm lan rộng nhiễm trùng.
- Bệnh nhân dị ứng với thành phần thuốc: Một số người có thể phản ứng dị ứng với NSAIDs hoặc corticosteroid.
- Loét dạ dày tiến triển: NSAIDs làm tăng nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa.
Thuốc kháng viêm là công cụ hữu ích trong điều trị bệnh lý hô hấp, nhưng chỉ nên sử dụng khi có chỉ định rõ ràng và đúng tình trạng bệnh. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ không chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Trong điều trị bệnh hô hấp, sử dụng thuốc kháng viêm hiệu quả đồng nghĩa với việc cân bằng giữa lợi ích và nguy cơ.
Nguồn: https://ytevietnam.edu.vn