Nhân trần là vị thuốc đông y với nhiều tác dụng có lợi đối với sức khỏe. Trị chứng vàng da (hoàng đản) do viêm gan, người vàng, viêm túi mật sốt, tiểu tiện không lợi.
- Công dụng chữa bệnh của cây Đỗ trọng trong Y học cổ truyền
- Củ cải trắng chữa ho, viêm họng cực tốt trong mùa Đông
- Những công dụng bất ngờ của trà chanh sả đối với sức khỏe
Một số thông tin về vị thuốc nhân trần
Nhân trần là cành và lá non phơi khô của cây nhân trần (Artemisia capillaris Thunb.). Nhân trần chứa tinh dầu với thành phần chủ yếu là capilen và xeton. Bên cạnh đó còn flavonoid, hợp chất polyphenol và cumarin. Theo nghiên cứu, vị thuốc Đông y có vị đắng cay, tính hơi hàn, vào các kinh tỳ, vị, can và đởm; có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, thoái hoàng. Được sử dụng trong các trường hợp trị chứng vàng da (hoàng đản) do viêm gan, người vàng, viêm túi mật sốt, tiểu tiện không lợi. Có thể phối hợp với các thuốc có tính ôn nhiệt để trị các chứng bệnh do hàn thấp. Liều dùng: 20 – 63g.
Cũng có nhiều cây có tên nhân trần nhân trần bồ bồ (Adesnosma capitatum Benth.) thuộc họ hoa mõm chó (Scrophullrriaceae), một số nơi gọi là cây bồ bồ hay nhân trần đực; nhân trần cái (Adesnosma caeruleum R. Br.) cũng thuộc họ hoa mõm chó (Scrophullrriaceae), một số vùng gọi là hoắc hương núi; nhân trần Trung Quốc – nhân trần cao (Artemisia capillaris Thunb., họ Cúc – Asteraceae) tác dụng hạ sốt và ức chế vi khuẩn ngoài da… Trong đó nhân trần cái và nhân trần bồ bồ có tác dụng kháng viêm, tăng tiết mật; tuy nhiên nhân trần cái có tác dụng tăng tiết mật nhiều hơn và tác dụng kháng viêm kém hơn bồ bồ.
Bài thuốc điều trị các chứng bệnh có sử dụng nhân trần
Y sĩ y học cổ truyền Hà Nội cho biết, nhân trần được sử dụng trong một số trường hợp như sau:
Điều trị lợi thấp, tiêu tan màu vàng ở da:
Bài 1: Bột nhân trần ngũ linh: nhân trần 16g, bạch truật 12g, trạch tả 12g, phục linh 12g, trư linh 12g, quế chi 8g. Tất cả đem sắc uống. Trị viêm gan siêu vi mạn tính, vàng da, tiểu tiện không lợi.
Bài 2: Thang nhân trần: nhân trần 24g, chi tử 12g, đại hoàng 8g. Tất cả đem sắc uống. Trị vàng da do viêm gan siêu vi, đầy bụng, tiểu tiện ít, vàng đậm, bí đại tiện.
Bài 3: Nhân trần 63g, sắc uống. Trị viêm gan siêu vi.
Bài 4: Nhân trần 63g, bồ công anh 63g, uất kim 63g, nghệ vàng 16g. Sắc uống. Trị viêm túi mật.
Bài 5: Thang hân trần tứ nghịch: nhân trần 24g, phụ tử 12g, gừng khô 8g, cam thảo 4g. Đem sắc uống. Trị chứng bệnh do hàn thấp, mạch trầm yếu, da vàng, chân tay tê lạnh.
Bài thuốc giúp hạ sốt từ nhân trần
Đối với chứng chứng cảm say nắng vào mùa hè thời kỳ đầu, thấp nhiệt bị hãm ở trong, dược học cổ truyền khuyên dùng Thang cam lộ tiêu độc: nhân trần 16g, hoạt thạch 20g, hoàng cầm 12g, thạch xương bồ 8g, mộc thông 8g, xuyên bối mẫu 8g, hoắc hương 6g, xạ can 6g, liên kiều 6g, bạc hà 6g, bạch đậu khấu 6g. Sắc uống.
Bài thuốc có tác dụng trị thấp ôn thời kỳ đầu, phát sốt, tức ngực, trướng bụng, không ra mồ hôi, chân tay tê buốt, vật vã khó chịu; hoặc ra mồ hôi nhưng không hạ được sốt, nước tiểu đỏ, bí đại tiện, rêu lưỡi trắng hoặc dày nhờn.
Bên cạnh đó, chè nhân trần còn giúp phụ nữ sau sinh ăn ngon, chóng phục hồi cơ thể và trị chứng vàng da của trẻ sơ sinh. Bạn có thể nhờ tư vấn từ các bác sĩ có chuyên môn để có thể tìm cho mình bài thuốc phù hợp và an toàn với tình trạng sức khỏe của bản thân.
Nguồn: ytevietnam.edu.vn