Dứa là loại trái cây nhiệt đới quen thuộc với người Việt, không chỉ thơm ngon, dễ ăn mà còn rất giàu vitamin. Tuy nhiên, ít ai biết rằng không chỉ phần thịt dứa có lợi cho sức khỏe, mà ngay cả vỏ dứa – phần thường bị bỏ đi – lại là một vị thuốc quý trong Y học cổ truyền.
Theo Y học cổ truyền, vỏ dứa có vị chua, tính bình, đi vào các kinh Tỳ, Vị và Bàng Quang. Từ lâu, vỏ dứa đã được sử dụng như một loại thảo dược giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, lợi tiểu và hỗ trợ tiêu hóa. Trong dân gian, nhiều bài thuốc đơn giản có thành phần chính là vỏ dứa đã được truyền lại qua nhiều thế hệ.
Không chỉ vậy, các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy vỏ dứa chứa bromelain, một loại enzyme tiêu hóa protein có khả năng chống viêm, kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý liên quan đến tiêu hóa và xương khớp.
5 công dụng nổi bật của vỏ dứa trong Đông y được giảng viên Cao đẳng Y học cổ truyền chia sẻ như sau:
- Giúp tiêu viêm, giảm đau khớp
Một trong những công dụng nổi bật của vỏ dứa là kháng viêm tự nhiên. Dân gian thường nấu nước vỏ dứa để uống giúp giảm đau xương khớp, nhất là trong các trường hợp đau mỏi do phong thấp hoặc viêm khớp nhẹ. Enzyme bromelain trong vỏ dứa hỗ trợ phân giải protein gây viêm, giúp giảm sưng và đau hiệu quả.
- Lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc
Với tính mát, vỏ dứa có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, đặc biệt hữu ích cho người bị nóng trong, nổi mụn, tiểu buốt, tiểu rắt hoặc viêm đường tiết niệu nhẹ. Chỉ cần nấu nước vỏ dứa uống hằng ngày (kết hợp thêm với râu ngô, mã đề…) sẽ giúp lợi tiểu và làm mát cơ thể.
- Hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi
Nước sắc từ vỏ dứa thường được dùng sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa. Enzyme bromelain còn giúp cải thiện chức năng dạ dày, hỗ trợ điều trị các triệu chứng như ăn không tiêu, chướng bụng, đầy hơi. Ngoài ra, việc sử dụng vỏ dứa nấu nước uống còn giúp kích thích cảm giác ngon miệng ở những người ăn uống kém.
- Giảm ho, tiêu đờm hiệu quả
Trong dân gian, một bài thuốc trị ho phổ biến là vỏ dứa nấu cùng vỏ quýt, gừng tươi và đường phèn. Bài thuốc này có tác dụng giảm ho, long đờm và làm dịu cổ họng. Đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp cảm lạnh, ho có đờm do thay đổi thời tiết.
- Giải khát, chống say nắng
Vào mùa hè nóng nực, việc dùng nước luộc vỏ dứa để uống mát giúp giải khát, làm dịu cảm giác mệt mỏi, chóng mặt do nắng nóng. Đây là một mẹo đơn giản nhưng rất hữu ích, đặc biệt với người thường xuyên làm việc ngoài trời.
Theo Đông y, để vỏ dứa phát huy tác dụng tốt nhất, người dùng cần chú ý một số điểm quan trọng:
Chọn dứa sạch, không phun thuốc: Vì vỏ dứa là phần tiếp xúc trực tiếp với hóa chất nếu có, bạn nên chọn dứa hữu cơ hoặc dứa được trồng tự nhiên.
Rửa sạch kỹ trước khi dùng: Trước khi nấu, cần rửa sạch vỏ dứa và ngâm nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn hoặc hóa chất bảo quản.
Không dùng vỏ dứa sống: Cần nấu chín, sắc thuốc hoặc phơi khô trước khi sử dụng để loại bỏ độc tố tự nhiên (nếu có) và tăng hiệu quả điều trị.
Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến thầy thuốc: Một số hoạt chất trong dứa có thể gây co bóp tử cung nếu dùng liều cao.
Không lạm dụng: Dù là thảo dược tự nhiên, vỏ dứa cũng cần được dùng với liều lượng hợp lý, tránh tình trạng “thuốc tốt hóa hại” nếu sử dụng bừa bãi.
Vỏ dứa – tưởng chừng là phần bỏ đi – thực chất lại là một vị thuốc quý trong Đông y với nhiều công dụng nổi bật như tiêu viêm, lợi tiểu, hỗ trợ tiêu hóa và giảm ho. Với chi phí rẻ và dễ áp dụng, các bài thuốc từ vỏ dứa có thể trở thành giải pháp hỗ trợ hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe hằng ngày. Tuy nhiên, để sử dụng đúng cách và an toàn, người dùng cần tham khảo ý kiến từ người có chuyên môn hoặc lương y Đông y trước khi áp dụng lâu dài.