Suy tuyến thượng thận gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe của người bệnh. Người bệnh nên biết triệu chứng của bệnh lý này giúp phát hiện và điều trị sớm.
Suy tuyến thượng thận: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Suy tuyến thượng thận là gì?
Suy tuyến thượng thận (hay suy thượng thận) là bệnh lý chuyên khoa nội tiết, đây là một tình trạng khi tuyến thượng thận (hay tên khác là tuyến yên) không sản xuất đủ lượng hormone tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận nằm ở phía trên cùng của tuyến thận và chịu trách nhiệm sản xuất hormone corticotropin-releasing hormone (CRH), hormone này kích thích tuyến thận sản xuất hormone corticotropin (ACTH). ACTH sau đó kích thích tuyến thận sản xuất hormone cortisol.
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Cortisol là một hormone quan trọng có vai trò trong nhiều quá trình sinh lý của cơ thể, bao gồm kiểm soát đường huyết, giảm viêm, và ổn định áp lực máu. Khi tuyến thượng thận không hoạt động đúng cách và không sản xuất đủ cortisol, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như căng thẳng, mệt mỏi, giảm trọng lượng, áp lực máu thấp, và các vấn đề khác.
Suy tuyến thượng thận thường được điều trị bằng cách cung cấp cortisol thay thế, thường là dưới dạng thuốc, để giúp duy trì cân bằng hormone trong cơ thể. Tuy nhiên, điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể của suy tuyến thượng thận trong từng trường hợp.
Suy tuyến thượng thận có những nguyên nhân nào gây ra?
Suy tuyến thượng thận có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và đôi khi nguyên nhân không rõ ràng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến của suy tuyến thượng thận:
- Tumor (Ung thư): Tumor (u tuyến) có thể xuất hiện ở tuyến thượng thận, gây ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone. Tumor này có thể là ung thư hoặc lành tính.
- Viêm nhiễm: Các tình trạng viêm nhiễm ở khu vực tuyến thượng thận cũng có thể làm giảm khả năng sản xuất hormone.
- Điều trị bằng corticosteroid: Việc sử dụng corticosteroid trong thời gian dài có thể làm giảm hoạt động của tuyến thượng thận, vì cơ thể có thể phản ứng bằng cách giảm sản xuất cortisol.
- Rối loạn tự miễn dịch: Một số rối loạn tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp có thể tác động đến tuyến thượng thận và gây suy thượng thận.
- Thiếu máu: Thiếu máu tuyến thượng thận có thể xảy ra vì các vấn đề về mạch máu.
- Nguyên nhân chung: Trong một số trường hợp, nguyên nhân của suy tuyến thượng thận không được xác định rõ ràng.
Đối với mỗi trường hợp cụ thể, quá trình chẩn đoán sẽ bao gồm các xét nghiệm máu, hình ảnh học, và đánh giá kỹ thuật số của tuyến thượng thận để xác định nguyên nhân và quyết định phương pháp điều trị phù hợp. Nếu bạn hoặc ai đó nghi ngờ mình có suy tuyến thượng thận, nên thảo luận với bác sĩ để đạt được chẩn đoán và điều trị chính xác.
Suy tuyến thượng thận có triệu chứng như thế nào?
Suy tuyến thượng thận có thể xuất hiện với nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và thời gian mà tuyến thượng thận không hoạt động đúng cách. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của suy tuyến thượng thận:
- Mệt mỏi: Mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của suy tuyến thượng thận, do giảm sản xuất cortisol.
- Giảm cân: Sự giảm cân có thể xảy ra do giảm ứng dụng đường và protein trong cơ thể.
- Áp lực máu thấp: Cortisol đóng vai trò trong việc duy trì áp lực máu, và khi có thiếu hụt nó, có thể dẫn đến áp lực máu thấp.
- Nôn mửa và buồn nôn: Các vấn đề về dạ dày có thể xuất hiện do suy tuyến thượng thận.
- Dấu hiệu và triệu chứng giống với căng thẳng: Những triệu chứng như căng thẳng, lo lắng, khó chịu, và giảm trí nhớ có thể xuất hiện.
- Khó chịu hoặc đau bụng: Các vấn đề với đường huyết có thể dẫn đến khó chịu hoặc đau bụng.
- Tăng huyết áp: Cortisol giúp kiểm soát áp lực máu, nếu giảm sản xuất nó, có thể dẫn đến tăng huyết áp.
- Rối loạn giấc ngủ: Thay đổi trong chu kỳ giấc ngủ có thể xảy ra, bao gồm cả mức độ giấc ngủ và chất lượng giấc ngủ.
Những triệu chứng này có thể xuất hiện một cách dần dần và không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Nếu bạn hoặc ai đó trải qua những triệu chứng này và nghi ngờ mình có suy tuyến thượng thận, quan trọng nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và điều trị phù hợp.
Suy tuyến thượng thận cần điều trị sớm theo phác đồ của Bộ Y tế
Suy tuyến thượng thận điều trị ra sao?
Chuyên gia y tế tại các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho rằng: Suy tuyến thượng thận thường được điều trị bằng cách cung cấp hormone cortisol thay thế. Mục tiêu của điều trị là duy trì mức cortisol trong cơ thể ổn định để kiểm soát các chức năng sinh lý và giảm triệu chứng của suy tuyến thượng thận. Dưới đây là các phương pháp điều trị chính:
- Thuốc cortisol thay thế: Bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc cortisol như hydrocortisone, prednisone, hoặc dexamethasone để thay thế lượng hormone cortisol không đủ trong cơ thể. Liều lượng và lịch trình uống thuốc sẽ được điều chỉnh theo từng trường hợp cụ thể.
- Điều chỉnh liều lượng: Liều lượng thuốc sẽ được điều chỉnh dựa trên tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân và theo dõi kết quả của các xét nghiệm máu định kỳ.
- Theo dõi chặt chẽ: Bệnh nhân suy tuyến thượng thận thường cần được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo rằng liều lượng hormone cortisol thay thế là đủ và không quá mức, để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
- Đối phó với tình trạng khẩn cấp: Trong một số trường hợp, đặc biệt khi bệnh nhân gặp tình trạng căng thẳng hoặc bệnh tật, có thể cần điều chỉnh liều lượng thuốc tăng lên để đảm bảo an toàn và ổn định.
- Thay đổi lối sống: Bác sĩ có thể đề xuất thay đổi lối sống như kiểm soát cân nặng, tăng cường hoạt động thể chất, và giảm căng thẳng để hỗ trợ quá trình điều trị.
Quan trọng nhất, điều trị suy tuyến thượng thận cần được tiếp cận theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bác sĩ sẽ theo dõi bệnh nhân và điều chỉnh kế hoạch điều trị dựa trên phản ứng của cơ thể và các yếu tố khác trong quá trình điều trị.
Tổng hợp bởi ytevietnam.edu.vn