Loading...Nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến trình trạng lạm dụng kháng sinh, gây ra những hậu quả đáng lo ngại cho sức khỏe cộng đồng. Hãy cùng tìm hiểu trong nội dung sau đây!
Vì sao nhiều người lạm dụng kháng sinh?
Khi nào cần dùng kháng sinh?
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ: Đa số các trường hợp nhiễm khuẩn thông thường trong cuộc sống có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh uống. Một số loại kháng sinh dành cho các vấn đề về mắt, tai thường được sử dụng dưới dạng dung dịch để nhỏ giọt. Trong những trường hợp nhiễm khuẩn nặng, thì việc sử dụng kháng sinh qua đường tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc đôi khi là qua đường truyền dịch có thể là cần thiết. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bác sĩ thường cần thực hiện xét nghiệm kháng sinh để xác định loại vi khuẩn gây bệnh và lựa chọn kháng sinh phù hợp để đảm bảo hiệu quả; trong một số trường hợp, có thể sử dụng kháng sinh phổ hẹp.
Việc sử dụng kháng sinh cần phải tuân thủ đúng liều lượng và thời gian cần thiết để đảm bảo hiệu quả và theo dõi tác dụng của kháng sinh đối với nhiễm khuẩn. Điều này là cần thiết để đảm bảo kết quả chắc chắn và giảm thiểu các tác dụng phụ của kháng sinh. Một số tác dụng phụ thường gặp là tiêu chảy do sự thay đổi cân bằng giữa vi khuẩn bình thường và các loại men, nấm như Candida Albicans.
Phản ứng dị ứng với penicillin có thể gây ra các triệu chứng như mẩn đỏ. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, phản ứng phản vệ như sốc phản vệ có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân, do đó cần phải cẩn thận và tránh sử dụng loại thuốc gây dị ứng.
Lạm dụng kháng sinh gây hậu quả gì?
Dược sĩ tại các trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay: Lạm dụng kháng sinh mang theo nhiều hậu quả tiêu cực:
- Gây lãng phí: Kháng sinh không có tác dụng đối với các bệnh do virus gây ra, nhưng vẫn thường được sử dụng một cách không cần thiết trong các trường hợp này.
- Gây khó khăn cho chẩn đoán: Việc sử dụng kháng sinh mà không phải lúc nào cũng phù hợp có thể làm mờ các triệu chứng của bệnh, gây khó khăn trong quá trình chẩn đoán, đặc biệt là trong trường hợp của các bệnh như viêm ruột thừa cấp.
- Tăng nguy cơ phản ứng dị ứng: Mặc dù một số kháng sinh có thể có tác dụng chữa trị, nhưng việc sử dụng chúng không đúng cách có thể dẫn đến phản ứng dị ứng, mẫn cảm và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Sử dụng kháng sinh nhiều và ở liều cao có thể gây suy tủy, đặc biệt là trong trường hợp của chloramphenicol.
- Gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng: Một số loại kháng sinh như streptomycine và kanamycine, khi sử dụng ở liều cao, có thể gây ra các vấn đề như điếc và suy thận.
- Kháng thuốc: Lạm dụng kháng sinh làm cho vi khuẩn trở nên kháng thuốc, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Hiện nay, có nhiều tụ cầu trùng kháng thuốc cephalosporin và nhiều vi khuẩn khác cũng đã phát triển kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị của kháng sinh.
Nguyên nhân gây lạm dụng kháng sinh
Lạm dụng kháng sinh có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân:
- Do bệnh nhân: Nhiều người hiểu lầm rằng kháng sinh có thể chữa mọi bệnh, do đó khi bị ốm, họ thường tự y áp dụng kháng sinh mà không cần sự hướng dẫn của bác sĩ. Trong một số trường hợp, việc mua bán kháng sinh cũng khá dễ dàng ở một số quốc gia, góp phần vào việc tự y áp dụng thuốc.
- Do thái độ của các bác sĩ: Một số bác sĩ cũng có xu hướng kê đơn kháng sinh một cách dễ dàng, thậm chí khi chưa rõ ràng về loại vi khuẩn gây bệnh và loại kháng sinh nào phù hợp nhất. Điều này có thể do áp lực từ yêu cầu của bệnh nhân hoặc do thiếu sự hiểu biết về cách sử dụng kháng sinh hiệu quả.
- Vấn đề về quản lý thuốc: Trong một số quốc gia, việc sử dụng và bán thuốc chưa được quản lý chặt chẽ, dẫn đến việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh. Tuy nhiên, từ năm 2001, Tổ chức Y tế Thế giới đã triển khai “Kế hoạch toàn cầu để kiểm soát sự đề kháng kháng sinh” và đưa ra các hướng dẫn cụ thể để kiềm chế việc lạm dụng kháng sinh.
Dược sĩ tư vấn: Để giảm thiểu việc lạm dụng kháng sinh, cần có sự đảm bảo từ phía các bác sĩ trong việc chỉ định và sử dụng kháng sinh một cách có trách nhiệm. Đồng thời, việc quản lý thuốc cũng cần được cải thiện để hạn chế việc tự y áp dụng kháng sinh từ phía người dân.
Nguồn: Bệnh viện 108, tổng hợp bởi ytevietnam.edu.vn
