Thủy đậu, do virus Varicella-zoster gây ra, nổi tiếng với khả năng lây lan nhanh chóng. Mặc dù là một bệnh phổ biến, nhưng nếu không được quan tâm và điều trị đúng cách, thủy đậu có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt đối với phụ nữ đang trong giai đoạn thai kỳ.
Các triệu chứng khi mắc thủy đậu
Bệnh có các triệu chứng tương tự như cảm cúm, sau đó đặc trưng bởi sự xuất hiện của các nốt mụn nước gây ngứa ngáy trên da, mang đến sự khó chịu không nhỏ cho người bệnh. Các biểu hiện thường thấy của thủy đậu bao gồm sốt nhẹ, cảm giác mệt mỏi, sự hình thành các mụn nước nhỏ (thường bắt đầu ở mặt rồi lan ra khắp cơ thể), tình trạng ngứa dữ dội ở các mụn nước và đôi khi là đau cơ.
Ảnh hưởng của thủy đậu đến thai phụ
Phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa được tiêm phòng, có nguy cơ cao bị lây nhiễm khi tiếp xúc với người bệnh. Mức độ ảnh hưởng của bệnh sẽ khác nhau tùy thuộc vào thời điểm của thai kỳ mà người mẹ bị nhiễm virus:
– Ba tháng đầu thai kỳ: Nguy cơ thai nhi mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh ước tính khoảng 0.4%.
– Ba tháng giữa thai kỳ: Tỷ lệ này có thể tăng lên đến 2%. Tuy nhiên, sau tuần thứ 20 của thai kỳ, những tác động nghiêm trọng của thủy đậu lên thai nhi thường giảm bớt.
– Ba tháng cuối thai kỳ: Nếu mẹ bầu mắc thủy đậu trong vòng 5 ngày trước sinh hoặc 2 ngày sau sinh, em bé sơ sinh có nguy cơ cao bị nhiễm thủy đậu lan tỏa do hệ miễn dịch của bé chưa hoàn thiện và chưa kịp nhận kháng thể bảo vệ từ mẹ.
Như vậy, mức độ ảnh hưởng của các biến chứng thủy đậu ở phụ nữ mang thai phụ thuộc đáng kể vào thời điểm nhiễm bệnh trong thai kỳ.
Các biến chứng tiềm ẩn của thủy đậu ở thai kỳ
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết các biến chứng do thủy đậu gây ra ở phụ nữ mang thai có xu hướng phức tạp hơn so với người bình thường, tác động đến cả sức khỏe của mẹ và em bé.
Đối với người mẹ:
– Viêm phổi do thủy đậu: Đây là một biến chứng nghiêm trọng, ước tính có khoảng 10-20% phụ nữ mang thai mắc thủy đậu có thể tiến triển thành viêm phổi. Các triệu chứng bao gồm khó thở, ho, sốt cao và mệt mỏi. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến suy hô hấp.
– Các vấn đề thần kinh: Thai phụ nhiễm thủy đậu có thể gặp phải các biến chứng thần kinh như viêm màng não, viêm não hoặc viêm dây thần kinh, biểu hiện qua đau đầu dữ dội, sốt cao và thay đổi ý thức. Trong những trường hợp nặng, có thể đe dọa tính mạng.
– Nhiễm trùng huyết: Mặc dù hiếm gặp, nhưng bệnh có thể lan rộng gây nhiễm trùng toàn thân, một tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
Đối với thai nhi:
– Hội chứng thủy đậu bẩm sinh: Nếu mẹ nhiễm bệnh trong 20 tuần đầu thai kỳ, em bé có nguy cơ mắc hội chứng này, gây ra các dị tật bẩm sinh như tổn thương não, các vấn đề về tay chân, hoặc teo cơ.
– Nguy cơ sảy thai hoặc thai lưu: Nhiễm thủy đậu trong giai đoạn sớm của thai kỳ có thể làm tăng khả năng sảy thai hoặc thai lưu.
– Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh: Nếu mẹ mắc bệnh gần thời điểm sinh (5 ngày trước hoặc 2 ngày sau sinh), em bé có thể bị nhiễm trùng thủy đậu sơ sinh nặng, có thể dẫn đến viêm phổi, viêm não, thậm chí tử vong.
Do những rủi ro đáng kể mà các biến chứng của thủy đậu có thể gây ra cho cả mẹ và thai nhi, việc nhận biết sớm và can thiệp y tế kịp thời là vô cùng quan trọng để giảm thiểu những nguy cơ này.
Giải pháp phòng ngừa biến chứng thủy đậu cho thai phụ
Phòng ngừa vẫn là chiến lược tốt nhất để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm của thủy đậu ở phụ nữ mang thai. Theo chuyên gia ngành điều dưỡng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:
– Tiêm vắc-xin trước khi mang thai: Nếu có kế hoạch mang thai, phụ nữ nên tiêm phòng thủy đậu ít nhất một tháng trước khi thụ thai để xây dựng hệ miễn dịch, bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ nhiễm bệnh trong suốt thai kỳ.
– Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Thai phụ, đặc biệt là những người chưa có miễn dịch, cần tránh tiếp xúc với những người đang mắc thủy đậu hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.
– Duy trì vệ sinh cá nhân: Thường xuyên rửa tay sạch sẽ và duy trì vệ sinh cơ thể tốt là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn chặn sự lây lan của virus thủy đậu.
Trong trường hợp phụ nữ mang thai không may nhiễm thủy đậu, việc tìm kiếm sự tư vấn y tế từ bác sĩ sản khoa ngay lập tức là rất quan trọng. Các chuyên gia y tế sẽ theo dõi và tiến hành các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp can thiệp phù hợp.
