Loading...Khương hoạt được biết đến là một vị thuốc y học cổ truyền có vị cay, đắng, tính ấm, được dùng trong điều trị chứng cảm mạo do hàn và đau nhức xương khớp do phong thấp.
- Hai bài thuốc Y học cổ truyền hỗ trợ điều trị tăng huyết áp hiệu quả
- 5 bài thuốc Y học cổ truyền hỗ trợ điều trị bệnh mỡ máu cao
- 10 bài thuốc Y học cổ truyền chữa bệnh từ hoa mào gà đỏ
Khương hoạt – vị thuốc y học cổ truyền cho người bệnh xương khớp
Đặc điểm của cây khương hoạt
Khương hoạt, còn có tên gọi khác là Xuyên khương, có tên khoa học là Notopterygium incisum Ting Mss, thuộc họ Hoa tán Apiaceae.
Đây là loài cây sống lâu năm, có mùi thơm đặc biệt. Thân cao 0,5 – 1m, không phân nhánh, hơi có màu tím ở phần thân dưới. Đặc điểm của lá cây đó là mọc so le, kép hình lông chim, phiến lá chia thùy, mép có răng cưa, mặt trên màu tím nhạt, màu xanh nhạt ở mặt dưới. Hoa rất nhỏ, màu trắng, họp thành hình tán kép, quả bế đôi hình thoi dẹt màu nâu đen. Rễ cây có đầu mấu cứng như đầu con tầm to, khô, thịt nâu nhạt, xốp nhẹ, không mốc mọt, thơm mát là tốt.
Bộ phận dùng làm thuốc là chính là phần rễ. Rễ sau khi được đào đem cắt bỏ đầu rễ, cạo vỏ, rửa sạch, phơi hay sấy khô.
Về thành phần hóa học, theo nghiên cứu của các nhà khoa học, khương hoạt chứa các hợp chất coumarin, tinh dầu, trong đó có α-pinen, β-pinen, p.cymen, α-humulen…
Công dụng của khương hoạt theo y học cổ truyền
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, tài liệu y học cổ truyền có nêu, khương hoạt là vị thuốc có vị cay, đắng, tính ấm, quy kinh bàng quang, can và thận; khương hoạt có công dụng tán hàn giải biểu, dùng khi cảm mạo phong hàn, sốt không ra mồ hôi, đau đầu, toàn thân đau mỏi. Có thể kết hợp khương hoạt với phòng phong, bạch chỉ, thương truật, sinh địa, hoàng cầm, tế tân, cam thảo, xuyên khung (trong phương Cửu vị khương hoạt thang). Phương thuố này còn dùng cho cả phong thấp.
Công dụng khác: trừ thấp chỉ thống, dùng để điều trị bệnh phong thấp dẫn đến đau lưng, đau xương cốt thể cấp tính. Có thể phối hợp với độc hoạt, phòng phong, mạn kinh tử, xuyên khung, cảo bản, cam thảo (khương hoạt thắng thấp thang). Ngoài ra còn có thể phối hợp với đương quy, uy linh tiên, kê huyết đằng, tần giao để điều trị viêm khớp thể phong thấp.
Dùng 4 – 8g/ngày, dạng thuốc sắc, ngâm rượu.
Một số bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh từ khương hoạt
Một số bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh từ khương hoạt
Sau đây là tổng hợp một số bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh từ khương hoạt:
- Chữa đau vai, đau cứng cổ, cứng gáy, lấy các vị thuốc và liều lượng như sau: cảo bản, xuyên khung, phòng phong, cam thảo mỗi vị 6g; Khương hoạt, độc hoạt mỗi vị 9g; mạn kinh tử 4g. Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, uống nóng trước bữa ăn.
- Trị bán thân bất toại, đi lại khó khăn, tay cầm không vững, sử dụng các vị thuốc và liều lượng như sau: uy linh tiên, chỉ xác, độc hoạt, ngũ gia bì, nhũ hương, ô dược, phòng phong mỗi vị 9g; Khương hoạt, đương quy, hương phụ (chế giấm) mỗi vị 12g; vảy tê tê (tôi giấm) 6g; cam thảo 6g. Nhũ hương để riêng. Các vị khác sắc nước, sau đó hòa tan nhũ hương vào nước sắc còn nóng, rồi uống.
- Chữa đau nhức xương khớp, thần kinh ngoại biên từ thắt lưng trở lên đầu, áp dụng bài thuốc sau đây: Khương hoạt, phòng phong, thương truật mỗi vị 12g; bạch chỉ, sinh địa, xuyên khung, hoàng cầm, cam thảo mỗi vị 8g; tế tân 4g. Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần, uống ấm trước bữa ăn 1 giờ.
- Điều trị cảm mạo phong hàn, sử dụng bài thuốc y học cổ truyền như sau: hoàng cầm, xuyên khung, Cam thảo, sinh địa hoàng và bạch chỉ mỗi vị 4g, tế tân 2g, khương hoạt, thương truật và phòng phong mỗi vị 6g. Cách dùng: Đem sắc uống.
Lưu ý khi dùng
Giảng viên văn bằng 2 Cao đẳng Dược cho biết, người bị huyết hư, nguyên nhân không phải do phong hàn thì không dùng vì thuốc mang tính ôn táo dễ hao tổn tân dịch.
So với độc hoạt, khương hoạt dùng tốt trong các chứng thấp đau nhức xương cốt thần kinh từ lưng trở lên.
Trên đây là thông tin tham khảo về công dụng của khương hoạt, bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để được tư vấn cụ thể.
Nguồn: Ytevietnam.edu.vn tổng hợp.
